صبریه مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلدری دانشگاه یاسوج
رقیه ذوالفقاری - استادیار. عضو هیئت دانشگاه یاسوج
سمیه همایونفر - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه یاسوج
ستار رشه شاعری - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه گیلان

گونه های جنس بلوط از مهمترین گونه های درختی عرصه های رویشگاهی سلسله جبال زاگرس میباشد، که از شمال غرب تا جنوب کشور ادامه دارد و یکی از گونه های مهم این جنس دارمازو (Quercus infectoria) میباشد، هدف از این پژوهش بررسی پلاستیسیتی گونه دارمازو در امتداد گرادیان ارتفاعی و بررسی رابطه تنوع ریختاری این گونه و احتمال هیبریداسیون و شناخت گونه ها و زیرگونه های آن و بتبع پی بردن به نیازهای آنها وکمک به استقرار این گونه میباشد. جهت انجام پژوهش تعداد 400 نمونه برگی از 40 پایه درختی در جنگلهای تحقیقاتی زاگرس شمالی جمع آوری گردید و تعداد 27 صفت از برگها اندازه گیری شد، گونه ها در دو طبقه ارتفاعی 1750_1600 (کد1)1900_1750 (کد2) قرار گرفتند. نتایج آزمونT-test نشان داد که از بین پارامترهای اندازه گیری شده تعداد دندانه راست و تعداد دندانه چپ و شکل نوک برگ(عرض پهنک در9/. طول آن به حداکثر عرض پهنک)در دو طبقه ارتفاعی تفاوت معنی دار دارند، آنالیز خوشه ای نشان داد که کلیه پایه ها در سه کلاسه مختلف واقع شدند و آنالیز تشخیصی سه کلاسه حاصل از آنالیز خوشهای نشان داد این سه گروه با صحت 89/5 با صفات زاویه نوک، زاویه رگبرگ اصلی با رگبرگ فرعی،شکل قاعده برگ و SDM از هم تفکیک شدند. بیشترین ضریب تغییرات و پلاستیسیتی مربوط به صفات SDM ،مساحت پهنک، میزان اریبی و امتداد رگبرگ میباشد، و کمترین مقادیر مربوط به صفات تعداد رگبرگ سمت راست و چپ برگ و زاویه رگبرگ اصلی با رگبرگ فرعی میباشد، در نتیجه میتوان اذعان داشت تنوع بالای گونه مذکور با تغییرات ارتفاعی رابطه چندانی نداشته و تنوع ریختاری منشأ ژنتیکی خواهد داشت.

بلوط، پلاستیسیتی، زاگرس، گرادیان،ارتفاعی، هیبریداسیون