محمدرضا رستمی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
معصومه منصوری کیا - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
علی فاضل پور - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

موسسات اعتباری که بانکها رکن اساسی آن شناخته میشوند برای در اختیار قرار دادن انواع تسهیلات اعطایی به مشتریان خود،نیاز به انجام بررسیهای کاملی به منظور شناخت متقاضیان از ابعاد کیفی و کمی دارند و به طور عام، این بررسیها را اعتبارسنجی 1مینامند. ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در منابع و تسهیلات بانکی، مدیریت و کاهش مطالبات معوق و رهایی از سیستم وثیقه محوری ازجمله مسائلی است که ضرورت و نیاز به پیاده سازی نظام امتیازدهی و اعتبارسنجی را در سیستم بانکی بیش از سایر مسائل نمایان می سازد.از سویی دیگر وجود اطلاعات ناهمگون در بانکها، پایین بودن درجه صحت اطلاعات، تعدد مراکز اطلاعات، تعدد مراکز تولید اطلاعاتو فقدان الزامات کنترلی از جمله مواردی است که ایجاد بانک اطلاعات جامع در نظام بانکداری را ضروری می سازد.اعتبارسنجی مشتریان در ارائه تصویری شفاف از وضعیت و توانایی مشتری در ایفای به موقع تعهدات، بازداشتن آنان از استفاده بیش از حد منابع و سقوط به ورطه بحران مالی نقش اساسی دارد. به کارگیری سیستم رتبه بندی، شاخص و معیاری برای تنظیم نرخ سود و میزان وثایق فراهم می کند تا مشتریان با وضعیت اعتباری مناسب از آن بهره مند شوند. همچنین کاهش مطالبات معوق، افزایش کارایی و سرعت، بهبود سودآوری بانک و گردآوری اطلاعات آماری، ارتباط بالقوه با سیستم های مکانیزه امتیازدهی و فراهم نمودن اطلاعات مشابه، حذف بخش عمده ای از تقلب ها و حداقل نمودن ریسک اعتباری، امکان دسترسی به اطلاعات به روز و دسترسی به زیرساختهای اطلاعاتی و مدیریت آسان داده ها برای صنایع مرتبط با مدیریت وصول مطالبات و بهبود نسبت بدهی های ناوصول از اثرات نظامسنجش اعتبار می باشد. در مقاله حاضر ابتدا به بررسی ادبیات موضوع پرداخته و با اتکا به نتایج حاصله از این تحقیقات به شباهت هایی در معیارهای سن، جنس، شغل متقاضی، مقدار وام درخواستی،درآمد،دارایی های فیزیکی، مدت باز پرداخت وام و تحصیلات متقاضی مشاهده شده استکه اکثر محققان از آنها به عنوان معیارهای مهم و تأثیرگذار در سنجش اعتبار متقاضیان وام استفاده نمودند. تفاوت های مقالات در موارد زیادی مشاهده گردید که چند مورد قابل توجه، بیان گردیده است. معیار های تعداد فرزندان متقاضی، سابقه کاری، گردش حساب جاری، میزان اقساط ماهانه ای که فرد هم اکنون می پردازد، معدل موجودی شش ماهه، نسبت ضامن با متقاضی وام و وضعیت اعتباری ضامن از جمله تفاوت های قابل ملاحظه میان نتایج تحقیقات می باشد. در پایان با استفاده از این نتایج به پیشنهاد کاربردی جهت پیاده سازی سیستم اعتبارسنجی کارآمد پرداخته شد.

سرمایه فکری ، سرمایه انسانی ، سرمایه ساختاری ، سرمایه ارتباطی ، عملکرد سازمانی