سیروان عبده زاده - کارشناس ارشد جامعه شناسی توسعه روستایی دانشگاه تهران

در این تحقیق به بررسی نقش بازارچه‌های مرزی بر توسعه اقتصادی روستائیان مرزنشین شهرستان بانه در دو بعد ایجاد اشتغال و کاهش تجارت غیر قانونی پرداخته شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق، کیفی با استفاده از مصاحبه به روش موردی نوعی بوده است. نمونه انتخاب شده شامل 35 نفر از افراد ساکن در روستاهای منطقه مرزی شهرستان بانه می‌باشد. هم‌چنین مصاحبه‌هایی با کارمندان گمرک شهرستان بانه انجام گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مبادلات مرزی و تجارت مرزی نقش پراهمیتی در بهبود وضعیت زندگی ساکنان منطقه مرزی داشته است و توانسته تا حدودی باعث بهبود زندگی مردم به لحاظ اقتصادی در منطقه گردد. ایجاد بازارچه‌ها به گفته مردم و مسئولین از نظر سرمایه‌گذاری وگرایش به فعالیتهای اقتصادی و تجاری با افراد آن سوی مرز، با روند رو به افزایشی همراه بوده است. اما سرمایه‌گذاری تولیدی در منطقه صورت نگرفته است که این خود یکی از نقاط ضعف ایجاد بازارچه ها می باشد. همچنین بنا به اظهارات کارمندان گمرک و اهالی منطقه، با ایجاد بازارچه ها از میزان قاچاق کالا از منطقه کاسته شده است. در اهداف اولیه شکل گیری مبادلات مرزی توسعه اقتصادی و اشتغال زایی سالم سرآمد این تصمیمات بوده، اما تأثیربخشی بازارچه‌ها بر سایر مناطق از جمله نقاط شهری بیشتر از مناطق روستایی مرزی بوده است. در هر حال، نتایج پژوهش بر آن اصرار دارد که علی‌رغم حیاتی بودن تأسیس این بازارچه‌ها و آثار اقتصادی، رفاهی آن، به دلیل برخی از مشکلات از رسالت خود دور شده‌اند. اما با وجود همه مشکلات، به نظر می‌رسد که توجیه اقتصادی – اجتماعی دارند منتها اهداف آنان باید مورد بازنگری واقع شود.

بازارچه‌های مرزی، توسعه اقتصادی، روستاهای مرزی، شهرستان بانه، مرزنشینان