احمد حق بین - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
مهدی قمشی - استاد دانشگاه شهیدچمران اهواز دانشکده مهندسی علوم آب

ورود رسوبات به آبگیرهاى رودخانه ها یکى از معضلات اساسى آبگیری از رودخانه است. در این مطالعه الگوی رسوبگذارى در دهانه آبگیرهاى رودخانه مورد مطالعه قرار گرفته است. آزمایش ها در یک کانال آزمایشگاهى با عرض 145 سانتى متر که کانال آبگیر به عرض 68 سانتى متر به آن وصل شده انجام شده است. آبگیر با زاویه 90 درجه به کانال اصلى وصل شده و رسوبات به ارتفاع 15 سانتى متر در کانال اصلى قرار داده شدند. ابتدا آزمایش هاى مربوط به آستانه حرکت ذرات براى سه دبى مورد آزمایش انجام گردید. آزمایش ها در حالت آب زلال انجام گردید.سپس 3 نسبت آبگیری انتخاب و آزمایش هاى مختلف با این سه نسبت انجام شد. رسوبات در نظر گرفته شده ذرات ماسه طبیعى با قطر متوسط 7/0 میلى متر بودند. ابتدا زمان تعادل با آزمایش بدست آمد. این زمان 5 ساعت بدست آمد و در تمام آزمایش ها مدت زمان آزمایش زمان تعادل بدست آمده در نظر گرفته شد. در تمام آزمایش ها بستر رسوبى در محوطه دهانه آبگیر با استفاده ازدستگاه متر لیزری برداشت گردید. نتایج حالات مختلف بستر استخراج و با هم مقایسه شدند. نتایج نشان دهنده اثر چشمگیرنسبت دبى آبگیری بر الگوی رسوبگذارى بستر دردهانه ورودى آبگیرمى باشد. همچنین آزمایش ها نشان دهنده کاهش محسوس مقدار رسوب ورودى به آبگیربا حضور موانع مى باشد

رسوب گذاری ، آبگیر ، رودخانه