زهرا خدائی - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس

در اکثر کشورها با افزایش سریع جمعیت شهرنشین در دهههای اخیر و به وجود آمدن مشکلات پیچیده شهری، مدیریت شهری با چالشهای جدیدی روبرو گردید. رشد بالای درصد شهر نشینی در سده اخیر حاکی از روند روزافزون شهر نشینی و شهرگرایی بوده و به تبع آن، موضوع انفجار جمعیتی کلانشهرها و شکلگیری شهرهای جدید ابعاد تازه تری به خود گرفته است. ناآگاهی از فرهنگ شهرنشینی و قواعد رفتاری زندگی شهری، هزینه های زیادی را به ادار هکنندگان شهر، محیط شهری و ساکنان شهر تحمیل کرده است. نبود فلسفه مناسب در شهر، با هدف بسترسازی مطلوب مشارکت جویانه، ضرورت نیاز به آموزش های شهروندی را ایجاب می کند . در این میان بررسی تجارب الگوهای مشارکتی کشورهای جهان و آموزشهای شهروندی، نقش و اهمیت مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری را بیش از پیش روشن می سازد. و لذا برای تشویق مشارکت گسترد هتر شهروندان در امور شهری به ارکان و پایگاه هایی نیاز است که آموزش های شهری از طریق ابزارهای آموزشی مؤثر و منطبق با ساختار اجتماعی انتقال داده شود. مطالعه حاضر، به بررسی تطبیقی تجارب آموزش شهروندی در سایر کشورها و مقایسه نتایج آن با ایران میپردازد تا از این طریق، خلاء های موجود در این زمینه در کشور نمایانده شود. روش بررسی در این پژوهش به صورت توصیفی- تطبیقی است. بدینسان که ابتدا به بررسی مفاهیم اخلاق شهروندی و رویکردهای آموزش شهروندی پرداخته شده است و در ادامه بر اساس روش تطبیقی، به مقایسه نحوه آموزش شهروندی براساس مدل ها و الگوهای اجرایی موفق آموزش شهروندی در کشورهای دیگر با ایران اقدام شده است. و در نهایت تلاش شده است به ارائه مکانیسمی پیشنهادی در راستای تحقق الگوی آموزش شهروندی به منظور ایجاد شهرهای شهروند مدار و مدیریت مشارکتی با تأکید بر محله محوری در جهت ارتقاء اخلاق شهروندی پرداخته شود.

آموزش شهروندی ، اخلاق شهروندی ، شهروندان ، مشارکت مدنی ، مدیریت شهری