اسماعیل نصیری - استادیار رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور
نسرین گنجی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمیه علی اکبری مشکله - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فاطمه ماشکار - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

دفاع در برابر تهاجم، بدون بکارگیری از صلح ودرگیر شدن مستقیم سابقه ای طولانی در تاریخ بشری به قدمت خلقت انسان دارد. ایجاد وشکلگیری تمدن های اولیه در جهان ،همواره با وقوع جنگ همراه بوده است. امروزه شهرها با توجه به حجم بالای سرمایه گذاری و استقرار بسیاری از تاسیسات و ابزارهای اقتصادی در صورت بروز جنگ دچار صدمات مالی و جانی قابل توجهی میشوند.با توجه به اینکه کلانشهرهای ایران از جمله مراکز مهم و ستادی منظور میشوند،همواره این کلانشهرها یک هدف مهم و عمده برای دشمنان میباشد.این پژوهش با ارائه روشی که در آن شهر و عناصر شهری تاثیرگذار در موضوع پدافند غیر عامل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند، به دنبال کاهش خسارات احتمالی حاصل از حملات نظامی در کلانشهرقم می باشد و بررسیها موید آنست که بکارگیری ملاحظات و راهکارهای پدافندغیر عامل در طرح توسعه کلانشهرقم به کاهش بیشتر عرصه های آسیب پذیر و پایداری شهرها میانجامد و طرحهایی که معیارهای شهرسازی را کامل پوشش میدهند.

آسیب پذیر ، شهرسازی ، پدافندغیرعامل ، کلانشهرها