سیاوش جلال الدینی - کارشناسی ارشد طراحی شهری مدرس دانشگاه پیام نورکرمان
آتاناز درانی عرب - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر اصفهان
سینا ثمره شاهپسند - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه علم و صنعت تهران

مقاله حاضر در ابتدا به بررسی و مرور مختصر تغییرات و دگرگونیهای شهر ایرانی و عوامل موثر بر آنها از انتهای دورهی قاجار تاکنون میپردازد. در این بررسی با مطالعهای کتابخانهای؛ تمرکزگرایی، تاسیس و گسترش نهادهای قانونی دولتی، ایجاد عناصر و فضاهای جدید در شهر و ایجاد و گسترش برنامهها و طرحهای عمرانی و شهرسازی به عنوان چهار دسته اصلی دلایل آگاهانه این تغییرات بیان شده است. سپس با بررسی شهر نائین به عنوان نمونه موردی به بررسی تاثیر این عوامل در این شهر کوچک و اصالتا سنتی و به هم پیوسته میپردازد. روش تحقیق این مقاله با رویکردی کیفی مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و میدانی است. تحلیلهای انجام شده نشان می دهند، این روند دگرگونی و عوامل آن (با تاخیری قابل توجه نسبت به شهرهای بزرگ) ساختار سنتی شهر نائین را در هم شکسته است و گسترشهایی وسیع خارج از حصار تاریخی شهر شکل گرفته است. نتیجه ی آن تشکیل ساختار دوگانهی سنتی و متجدد امروز است. نگارندگان بر آنند در تحقیقی با ماهیت تحلیلی -شناختی قدمی در راستای شناخت این تغییرات مخرب بردارند و در پایان، با معرفی ساختار فعلی شهر به تهدیدهای موجود که سر در اتفاقات و تغییرات پیشین دارد اشاره کنند.

تغییرات معاصردرشهرهای ایران ، بافت تاریخی ، شهرسنتی ، توسعه های جدید ، شهرنایین