ابراهیم سعادتمند - کارشناسی ارشد معماری
یاسمن رجبیون - کارشناسی ارشد معماری
مصطفی محمدامینی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری

دراین مقاله برانیم که که ازمیان دولتهایی که نخست درسرزمین اینده ی مادتشکیل حکومت دادند دولت مانا را بررسی و با ارایه مستندات و نحوه کشف محوطه های تاریخی و مراحل روند مطالعات آن جایگاه این پادشاهی را به عنوان یک پایتخت سیاسی فرهنگی درجهت اعتلای معماری و تاریخ ناشناخته یک منطقه ازسرزمین کهن ایران که به وادی فراموشی سپرده شده است بپردازیم و باتوجه به پیدا شدن سنگ نبشته مشکوف به عبارت خالدی درزعتر شده ومطابقت زعتربازیرتو ونیزموقعیت استراتژیک تپه قلایچی شهرستان بوکان این نظریه شکل گرفت که ممکن است تپه قلایچی همان شهرشاهی مانایی ها یا ایزیرتو پایتخت ماناباشد متاسفانه تاکنون به دلایل گوناگون کمتر به پادشاهی مانا پرداخته شده و این درحالی است که اگاهی های تاریخی و باستان شناختی موجود درباره ماناها بسیارزیاد است دراین نوشتارتلاش شده باتکیه برمتون تاریخی و داده های باستان شناختی تاحدامکان تصویرقابل قبولی ازتاریخ سیاسی جغرافیای تاریخی و فرهنگ ماناها که تاحدی ناشناخته مانده ارایه شود

مانا ، ایزیرتو ، شهرشاهی ، قلایچی