ضرورت بهره گیری ازرهیافت های جامعه شناختی درزیست بوم پایدارباتاکید برمسائل زیست ـ بوم کلانشهر اراک

امروزه با ارتقاء سطح دانش همگانی بواسطه بهره گیری از مواهب جامعه اطلاعاتی ، افزایش سطح سواد و تحصیلات در کسب اطلاعات ،مهارتها و رویکردهای کنشی، از انسان کنشگری فعال ( عامل ) پدید آورده است. این انسان قادر است حتی با فشارهای ساختی در جوامع نسبتاً بسته حق تأثیر نسبی بر ساز و کارهای اجتماعی را برای خود محفوظ نگاه دارد. تجارب جنگهای جهانی و منطقه ای،قومی،مذهب و...وخساراتهای عمیق حاصله ، تمایل او را به بهره گیری از شیوه های نظارتی و پیشگیری غیر خشونت آمیز ،مدنی و اصطلاحاً دفاع غیرعاملی، روز به روز افزون نموده است. جنبشها، جمعیتها، نهادهای حقوقی، بومی و بین المللی با رویکرد دفاع از حقوق و کیان انسان در هر جای کره زمین نشانه هایی بر این مدعا است. علوم اجتماعی با گستره ای وسیع و تخصصی قادر است به شکلی کاملاً علمی و عملیاتی در این صحنه حضور مؤثر و فعال داشته باشد. جامعه شناسی همچون دیگر علوم دارای قوانین، تعاریف، نظریات، نحله های مختلف فکری، ابزار دقیق و حساس سنجش برای مسایل انسانی- اجتماعی است و بنحو کارساز قادر است از تشخیص حقیقی مسئله اجتماعی تا ارائه راهکارهای استراتژیکی و تاکتیکی در پیش بینی،پیشگیری، مواجهه و درمان نقشی بس مهم داشته باشد.در این راستا، پژوهشگر بر آن است تا با رویکرد جامعه شناسی در تحلیل و ارائه شیوه های غیر خشونت آمیز و غیرفیزیکی( اصطلاحاً پدافند غیر عاملی ) در مسائل زیست-بومی کلانشهر اراک مطالعه و نتایج تحقیق خود را با استفاده از مدل تحلیل نظری صاحبنظران توسعه پایدار( لرنر،راجرز )، فرانوین گرایی( چارلز جنکس ) ، نظریه ساختار-عاملیت و جامعه ادغام کننده ( گیدنز ) و بهره گیری از مؤلفه های سرمایه اجتماعی ( فوکویاما،پاتنام،بوردیو.. ) ارائه نماید. روش تحقیق اسنادی بشیوه فراتحلیلی از 92 ) و با هدف ترسیم وضع موجود و نزدیک شدن به وضع مطلوب را تحلیل - تحقیقات انجام شده با استفاده از آمار و اسناد دهه گذشته ( 82 نماید. یافته های این مطالعه نشانگر توسعه نامتوازن کلانشهر اراک با همراه داشتن غالب آسیبهای اجتماعی و زیستی-بومی شهری است. در تحلیل نهایی محقق بر آن است با استناد به وضع موجود و وضع مطلوب مورد انتظار،از الگوهای جامعه شناختی ( همنوا و بومی شده )مدد گرفته و راهکارهایی در سطح کلان نظام اجتماعی، در سطح نهادی-گروهی و در سطح کنشگران در راستای حفظ و احیاء و ارتقای زیست-بوم کلانشهر اراک ارائه نماید

Keywords:

رهیافتهای جامعه شناختی , توسعه پایدار , نوسازی اجتماعی , زیست بوم پایدار , کلانشهر اراک