محمد قمی - دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی معدن و مواددانشگاه صنعتی امیرکبیر
فریدون قدیمی - عضوهیئت علمی دانشکده مهندسی معدن و مواددانشگاه صنعتی اراک

در این تحقیق اهمیت و منشاء فلزات سنگین در ریزگردهای شهر اراک مورد ارزیابی قرار گرفته است. بیست و نه نمونه ریزگرد از مناطق مختلف شهر اراک جمع آوری گردید. آنگاه بوسیله دستگاه جذب اتمی غلظت عناصری چون سرب، مس، نیکل، روی، کرم، جیوه و آرسنیک تعیین گردید. نتایج غلظت عناصر فوق در ریزگردها با غلظت متوسط همین عناصر در خاک ایران مقایسه گردید و مشخص گردید برخی از این عناصر بغیر از نیکل، روی، جیوه و آرسنیک دارای غلظت بالایی در ریزگردهای شهر اراک هستند. شاخص هایی چون شاخص زمین شناسی، فاکتور غنی شدگی و درجه آلودگی برای ارزیابی آلودگی ها در سطح شهر اراک برای ریزگردها مورد استفاده قرار گرفت. این شاخص ها اهمیت فعالیتهای انسانی(فعالیتهای صنعتی و ترافیکی ) را در ریزگردهای خصوصا بخش مرکزی شهر اراک را بخوبی نشان داد. بر اساس شاخص زمین شناسی مس، روی، کروم، جیوه و آرسنیک دارای منشاء طبیعی و سرب، مس و نیکل دارای منشاء انسانی می باشند. براساس شاخص غنی شدگی، برخی از نمونه های ریزگردها با شاخص آلودگی بیش از 5 برای سرب و مس دربرخی مناطق اراک قابل توجه اند. بر اساس درجه آلودگی مشخص شد سرب، مس، روی،کروم و آرسنیک دارای آلودگی قابل توجه و در برخی نمونه ها نیز درجه آلودگی برای نیکل و جیوه متوسط است

درجه آلودگی ، ریزگرد ، فلزات سنگین ، اراک