تاثیر ملاحظات زیستمحیطی بر تدوین طرح جامع بنادر

امروزه، بنادر به عنوان واسطه حمل و نقل دریایی و خشکی، تبادل انواع مختلف کالا از قبیل کالاهای کانتینری، فرآوردههای نفتی، مواد معدنی،فله خشک و مایع و سایر کالاهای متفرقه را عهدهدار میباشند. از سوی دیگر، توجه به مسایل زیستمحیطی در کنار سایر ملاحظات فنی، نقشبسزایی را در طراحی پروژهها و علیالخصوص طرحهای توسعه بنادر ایفا مینماید. هماکنون در اکثر پروژهها، طراحیها بر عهده بخش فنی بودهو ارزیابیهای زیستمحیطی به صورت مستقل و جدا از بخش فنی انجام میپذیرد. این موضوع سبب میشود اندرکنش مطلوبی میان مسایل فنی و زیستمحیطی برقرار نشده و میزان تاثیرگذاری ملاحظات زیستمحیطی در تصمیمگیریها کاهش یابد. لذا همکاری گروه زیستمحیطی با بخش فنی میتواند تا حد زیادی سبب ارتقاء کیفیت و توجه به مسایل زیستمحیطی در پروژههای مختلف گردد.بندر خلیج فارس، که در مجاورت بندر شهید رجایی قرار دارد، اولین بندر ایرانی است که در آن صادرات فرآوردههای نفتی توسط بخش خصوصی انجام میپذیرد. این موضوع سبب ایجاد جایگاه ویژهای برای این بندر در میان سایر بنادر ایران گردیده است. همچنین این بندر درکنار فعالیت اصلی خود، در امر تبادل مواد معدنی و کالای عمومی نیز فعال میباشد[ 1]. فعالیتهای یاد شده آلودگیهای زیادی را از جنبههایمختلف در محدوده بندر ایجاد مینمایند که از آن جمله میتوان به پراکندگی مواد معدنی در هوا و خاک، اختلاط فرآوردههای نفتی با روانآب- های سطحی موجود در ترمینال مواد نفتی و پخش آن در سایر نقاط بندر، آلودگی خاک ناشی از نشت فرآوردههای نفتی و شستشوی خطوط لولهانتقال اشاره نمود. علاوه بر موارد فوق، بهرهبرداری از این بندر، آلودگیهای بالقوهای همچون تولید فاضلاب و آلودگیهای ناشی از لایروبیحوضچه بندر را به همراه دارد. مجموعه موارد فوق، مسایلی را از جنبه زیست محیطی به وجود آورده، لزوم توجه و ارایه راهکارهای مناسب جهت مواجهه با آنها را دوچندان میسازد[ 2]. در این مقاله، ابتدا خلاصهای از طرح توسعه بندر خلیج فارس عنوان گردیده و در ادامه با معرفی آلودگیهای ناشی از توسعه در بندر خلیج فارس، راهکارهای مختلفی که در طرح جامع این بندر جهت کاهش تاثیر آلودگیها در نظر گرفته شده بیان شده است.

Keywords:

ارزیابی زیستمحیطی , آلودگی مواد نفتی , آلودگی مواد معدنی , بندر خلیج فارس