شیما کبیری - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشگاه تبریز
علی حسین زاده دلیر - دانشیار ، دانشگاه تبریز

لوله های انتقال آب و سایر سیال ها که در بستر دریاها و رودخانهها قرار میگیرند الگوی جریان را در اطراف خود تغییر میدهند. این تغییرات باعث افزایش آشفتگی در اطراف لوله شده و حفرهی آبشستگی در زیر لوله را ایجاد میکنند. آبشستگی در زیر لوله میتواند منجر به شکستنلوله و در نهایت موجب خسارات اقتصادی و زیست محیطی شدیدی شود. در این مقاله نتایج تحقیق آزمایشگاهی بر روی تأثیر قرارگیری آبپایه 1( در کاهش حداکثر عمق آبشستگی در زیر لوله های مستغرق ارائه شده است. آزمایش ها در دو حالت 1) آبشستگی زیر لوله بدون آبپایه 2 آبشستگی زیر لوله همراه آبپایه انجام شده است. در حالت همراه آبپایه، لوله در دو موقعیت روی بستر و در فاصلهیD/4از بستر D) قطر لولهقرار داده شد. در انجام آزمایش ها از سه لوله با قطر های 20و30 و 40 میلی متر استفاده و در حالت همراه با آبپایه از یک آبپایه به ضخامت5mm به طول25cmعرض فلوم) و ارتفاع13cm(عمق بستر ماسه ای) که در فاصله یD/2 از مرکز لوله قرار گرفت، استفاده شد. وقتی آبپایه در پایین دست لوله قرار می گیرد آبشستگی در جلوی لوله تا حدودی ناچیز می شود. با ایجاد فاصله بین لوله و بستر و استفاده از آبپایه، در مورد کاهش آبشستگی زیر لوله نتایج بهتری را می توان به دست آورد.

آبشستگی، آبپایه، لوله مستغرق، جریان یک سویه، حفره آبشستگی