مهران سوهانی - مدرس دانشگاه بین المللی امام خمینی ره – پژوهشگر در زمینه پدافندغیرعامل و سواحل و بنادر
محمدرضا کاظم نیا - مدیر گروه پدافند غیرعامل موسسه ساحل

بنادر و سواحل از جمله مهمترین مناطق مرزی محسوب م یگردند. اتصال به آ بهای آزاد و ارتباطات تجاری و بی نالمللی از طریق مهمترین امکان تجارت دور- کشتیرانی– از جمله ویژگی های بنادر و سواحل هستند.برای ایران و اغلب کشورهای جهان، تجارت و تبادل کالا از طریق دریا و با بهر هگیری از سواحل و بنادر صورت میگیرد. بنابراین سواحل و مناطق همجوار آنها در خشکی و دریا از اهمیت حیاتی برای کشورها برخوردارند.آمایش، سازماندهی، ساماندهی و مدیریت یکپارچه سواحل، گامی در جهت استفاده و بهرهگیری مناسب و بهینه از سواحل و بنادر به عنوان مناطق و مجموع ههای با اهمیت م یباشند. بدیهی است با افزایش درجه اهمیت یک موضوع و منطقه برای کشور، ضرایب ایمنی، امنیتی آن نیزافزایش مییابد. سازمان ها، ردهها و معاون تهای مختلف در سازمان بنادر و سایر سازما نهای ذیربط، مسئولیت ایمنی و امنیت در برابر سوانح وحوادث معمولی در بنادر، سواحل و دریانوردی را به عهده دارند. این مقاله برآنست تا چگونگی تداوم فعالیت بنادر و سواحل در حوزههای تجاری و ارتباطی را در شرایط بحرانی ناشی از تهدیدات دشمن نیزمورد بررسی قرار داده و با بهر هگیری ازتدابیر و تمهیدات ویژه پدافند غیرعامل، ضرایب ایمنی، امنیتی و دفاعی بنادر و سواحل را برای تداوم فعالیتها در زما نهای صلح و جنگ افزایش دهد. دامنه این تدابیر و تمهیدات از جزییترین عناصر، تجهیزات و ساز ههای بندر تا راهبردیترین موضوعات کشور در ارتباط با مدیریت، آمایشسرزمین و مسایل مربوط به تجارت و اقتصاد گسترده است .زمینه های مختلف مقابله با تهدیدات دشمن که میتواند از جنگ اقتصادی، تهدید تجارت، تهدید ناوگا نهای تجاری، جنگ الکترونیک، حملات تخریبی و در نهایت اقدام به تخریب برخی از سواحل و بنادر و یا حتی تسخیرگسترده باشد؛ بسیار متنوع و هوشمندانه و کارآمد هستند. حوزههای فنی و مهندسی ساخت بنادر، تجهیزات، سازههای دریایی و ساختما نهایفعالیتی، اقلیمشناسی، جغرافیا، مکانیابی بنادر و آبراههها، آمایش سرزمین و سواحل و بسیاری از مسایل دیگر دراین خصوص مورد توجه قرارخواهند گرفت.با بکارگیری تمهیدات پدافند غیرعامل و بهر هگیری از تدابیر و توصی ههای آن در زمین ههای مختلف، علاوه بر تداوم فعالیتها و افزایش ضرایب دفاعی وامنیتی در برابر تهدیدات دشمن؛ قطعاً ضرایب ایمنی در برابر انواع حوادث و سوانح طبیعی، فنی و مهندسی و خطاهای انسانینیز افزایش یافته و صرفه جوییهای ناشی از تجمع در شیو ههای ایمنی بهوجود خواهد آمد و بنادر وسواحلی ایم نتر، امن تر و قابل دفاعترخواهند شد. در این راستا توسعه کالبدی و فعالیتی بنادر و سواحل موجود و ایجاد مراکز بندری و ساحلی جدید با بهر هگیری از تدابیر و تمهیدات پدافند غیرعامل رویکردهای متفاوتی به خود خواهند گرفت. پدافند غیرعامل در این زمینه، نوع و سطح تهدیدات، آسی بپذیری مراکز، موقعیت قرارگیری آنها و در نهایت سطح و میزان فعالیت بنادر را مورد سنجش قرار داده و سواحل و بنادر را ام نتر و ایم نتر ایجاد کرده و توسعه میدهد.این مقاله ضمن بر شماری رئوس فعالی تها و اقدامات امکا نپذیر، زمینه مداخله گروه های تخصصی مرتبط با بنادر و سواحل را به منظورتحقق پایداری ملی در ساخت زیر ساخ تهای مدیریتی، اقتصادی، آمایشی، کالبدی و تجهیزاتی بنادر، فراهم خواهد آورد

ایمنی و امنیت، پدافند غیرعامل، تهدید، پایداری ملی، تدابیر و تمهیدات، جن گهای نوین، تجارت امن