راضی سرخه - مدیر تحقیق و توسعه شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه و مدرس دانشگاه پیام نور واحد الوان خوزستان

مناطق وسیعی از سطح کشور با تنش گرما مواجه هستند که باعث افت عملکرد گیاهان زراعی به ویژه گندم که مهمترینگیاه تغذیه ای انسان است شده، لذا به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه و اثرآن در افزایش میزان تحمل به تنش ارقام گندم آزمایشی به صورت کرت یک بار خرد شده و درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو تاریخ کاشت انجام گرفت. نتایج نشان داد، میانگین عملکرد دانه تمامی ژنوتیپ ها در شرایط تنش گرمای پس از گرده افشانی نسبت به شرایط مطلوب 27 درصد کاهش یافت و در بین ارقام، رقم چمران و کویر به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را در دو تاریخ کاشت مطلوب و با تاخیر را داشتند. در تیمارهای بدون کود و 70 کیلوگرم نیتروژن نسبت به تیمار 140 کیلوگرمنیتروژن در شرایط مطلوب، عملکرد دانه به ترتیب 33 و 10 درصد و در شرایط تنش گرمای پس از گردهافشانی به ترتیب 36 و 11 درصد کاهش یافت. تنش گرمای پایان فصل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک،18،24/5،27 و 5، وزن هزار دانه، ، و شاخص برداشت را در مقایسه با شرایط مطلوب به ترتیب 27 درصد کاهش داد.

گندم، نیتروژن، تنش گرمای پس از گرده افشانی و عملکرد دانه