نجمه آتش زر - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
غلامرضا پزشکی راد - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
همایون فرهادیان - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

نزدیک به نیمی از جمعیت کشورهای در حال توسعه در نواحی روستایی زندگی میکنند. بیشتر آنان را کشاورزان خرده پا تشکیل می دهند و منابع درآمد و معیشت بیشتر آنان از راه کشاورزی تأمین میشود. توسعه پایدار کشور،نیازمند اهتمام جدی به توسعه بخش کشاورزی با تشکلهای تعاونی به عنوان سازمان یافتهترین نهاد روستایی به دلیل ویژگیهایی مانند گروهی بودن، قابلیت انعطاف، مردمی بودن، تکیه بر عدالت اجتماعی، پایداری، سودآوری، ایجاد امنیت و فقر ستیزی همنوای توسعه روستایی در رویکرد جدید و یک سازوکار توانمند برای اجرای آن است. از آنجا که توسعه روستایی و کشاورزی فرآیندی چند بعدی است که به منظور بهبود ارتقای کیفیت زندگی و رفاه جامعه روستایی، افزایش بازده کشاورزی و صنایع غذایی، تحول در مالکیت ارضی و توزیع درآمد، افزایش تحرک اجتماعی وتحول الگوهای مشارکت در تصمیم گیری و بهرهوری بیشتر برای ایجاد دگرگونی مناسب در ساختارهای ذهنی واجتماعی روستاییان انجام می گیرد، به نظر می رسد که شرکتهای تعاونی تولید کشاورزی بتوانند در توسعه کشاورزی و در نهایت توسعه روستایی موثر باشند. این پژوهش سعی دارد تا با بررسی گسترده و وسیع پیرامونتعاونیهای تولید کشاورزی و بهره گیری از شواهد و تحقیقات علمی و تجربی در این حوزه ابعاد مختلف این تعاونیها را از نظر نقش و کارکردهای آنها و مسایل و مشکلات آنها را به صورت تحلیلی ترسیم نماید. نتایج نشان داد با وجود مزایای فراوان تعاونی های تولید، این تعاونی ها با مشکلاتی از قبیل وابستگی شدید به دولت و نداشتن استقلال کافی، ضعف در مدیریت آنها و بی توجهی به فعالیتهای تعاونی در اقتصاد کشور مواجه هستند. پیشنهاد میشود که باترویج فرهنگ کارگروهی در بین کشاورزان از طریق تقویت و حمایت از تعاونیهای تولید شرایط را برای تولید انبوه محصولات فراهم کرد. علاوه بر این، در برنامه ریزی ها و سیاستگذاری های توسعه کشاورزی به مدیریت مطلوب تعاونیهای تولید کشاورزی توجه ویژه شود.

تعاونی تولید کشاورزی، تعاونی ها، توسعه کشاورزی، کشاورزان