افشار زعفرانی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
فرخ رحیم زاده خویی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
مهرداد یارنیا - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

به منظور بررسی اثرات کاربرد کود زیستی و نیتروژنه استارتر تحت سطوح متفاوت آبیاری بر عملکرد و ازریای عملکرد عدس؛ آزمایشی در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت کرت ها دو بارخرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار پیاده شد. آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح(آبیاری به ازای 60،120و 180 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر)،کود نیتروژنه استارتر به عنوان عامل فرعی در چهار سطح (صفر،15،25 و 35 کیلوگرم در هکتار)و کود زیستی به عنوان عامل فرعی فرعی در دو سطح(تلقیح با نیتروکارا و عدم تلقیح)در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مصرف کود زیستی منجر به افزایش تحمل گیاه عدس در شرایط تنش کم آبی و کاهش مصرف کودهای شیمیایی می شود و صفات ارتفاع بوته و عملکرد دانه در متر مربع در استفاده از کود زیستی نسبت به عدم مصرف آن پاسخ مثبت داده و به طور معنی دار افزایش یافتند. به طور کلی تیمار آبیاری به ازای 60 میلی متر تبخیر از تشتک، بهترین رژیم آبیاری از لحاظ عملکرد و ازیای عملکرد تشخیص داده شد و صفات تعداد نیام در بوته، تعداد نیام در شاخه فرعی 2 و وزن هزار دانه افزایش یافتند. شرایط کم آبی اعمال شده با مصرف کود تعدیل گشته و اثر منفی کمتری داشته است. بنابراین جهت نیل به یک کشاورزی پایدار و ارگانیک، استفاده از کودهای زیستی در اراضی کشاورزی باعث حصول عملکرد خواهد شد.

آبیاری، نیتروژنه استارتر، کود زیستی نیتروکارا، عدس، اجزای عملکرد