فاطمه مصری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه پیام نور واحد زاهدان
احمد مهربان - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان

این مطالعه جهت تعیین مقاوم ترین ژنوتیپ کلزا در شرایط تنش شوری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و چهار تکرار به مورد اجرا گذاشته شد.فاکتور مورد مطالعه در چهار سطح صفر،300،200،100 میلی مولار بر روی شش رقم کلزا شامل (308 Hrola_Kimberlei Hyola 401 RGS 003 RGS- 3006_Hrola 60) مورد بررسی قرار گرفت نتایج تجزیه واریانس نشان داد که طول گیاهچه ، طول ریشه چه، سرعت جوانه زنی، قدرت رویشی، وزن خشک گیاهچه و وزن خشک ریشه چه با افزایش سطح شوری به طور بسیار معنی داری کاهش یافت ، ولی حساسیت این اجزاء متفاوت بود.در بین اجزاء، درصد جوانه زنی متحمل ترین جزء به تنش شوری و حساسترین اجزاء طول ریشه چه و طول گیاه چه بودند . شوری به طورمعنی داری مولفه های جوانه زنی (درصد، سرعت جوانه زنی) و رشد گیاهچه(طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و وزن خشک گیاهچه) کلزا را تحت تأثیر قرار می دهد . نتایج تجزیه نشان داد که در بین ارقام مورد مطالعه رقم 3006-RGS حساسترین و رقم RGS003 و Hyola401 مقاومترین نسبت به شوری در مرحله جوانه زنی هستند ارقام Kimberlei و Hrola60 دارای حساسیت کمتری بودند تجزیه کلاستر به روش وارد ارقام را به سه گروه تقسیم نمود بطوریکه ارقام (Hrola60 و RGS-3006) در گروه اول ، ارقام Hyola401 _Kimberlei و Hrola308 در گروه بعدی و رقم RGS 003 به تنهایی در گروه سوم قرار گرفت و این موضوع نتایج قبلی آزمایش را تأیید می کند از این گروه بندی در اصلاح نباتات برای تعیین والدین مناسب به منظور دورگه گیری استفاده می شود از آنجایی که افراد هر گروه دارای خصوصیات تقریباً یکسانی هستند بنابراین پیشنهاد می گردد که از ژنوتیپ هایی که در گروههای مختلف بوده و تکمیل کننده صفات زراعی یکدیگر هستند برای تلاقی استفاده شود.

کلزا ، شوری ، جوانه زنی، گیاهچه ، رقم