محمد مولائیان - کارشناس زراعت،عضو سازمان نظام مهندسی و منابع طبیعی استان کرمانشاه

این تحقیق جهت بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی از صفات مرفولوژیکی سه رقم نخود دیم به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار در سال زراعی 91-90 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه واقع در کیلومتر 20 جاده کرمانشاه- بیستون انجام شد. فاکتورها شامل رقم در سه سطح: 1- ILC 482 2- هاشم Flip(84-48e)، 3- آرمان و سطوح آبیاری در سه سطح : 1- بدون آبیاری، 2- آبیاری در مرحله گلدهی، 3- آبیاری هم در مرحله لدهی و هم در مرحله غلاف دهی بودند. صفاتی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند عبارتند از: ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد شاخه اولیه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع اولین غلاف از سطح خاک، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد برگچه در برگ، وزن خشک کل بوتع، وزن خشک برگ در بوته، وزن خشک غلاف در بوته، وزن دانه در بوته، وزن صددانه، شاخص برداشت، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک. طبق نتایج تجزیه واریانس برای صفت عملکرد دانه، این نتیجه حاصل شد که ارقام در این زمینه متفاوتند، رقم آرمان دارای بالاترین عملکرد و رقم ILC 482 دارای پایین ترین عملکرد می باشد، سطوح آبیاری نیز عملکردهای متفاوتی را ارائه کردند، آبیاری در زمان گلدهی و غلاف دهی بالاترین عملکرد و تیمارهای بدون آبیاری کمترن عملکرد را داشتند. همینطور در بررسی اثر متقابل رقم در آبیاری مشاهده شد که مجدداً رقم آرمان در شرایط آبیاری هم در مرحله گلدهی و هم در مرحله غلاف دهی بالاترین عملکرد و رقن ILC 482 در شرایط بدون آبیاری پایین ترین عملکرد دانه را تولید کردند. بنابراین با نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل اماری مشاهده می شود که رقم آرمان نسبت به 2 رقم دیگر عملکرد بالاتری دارد و نسبت به آن ها برتر است، همینطور آبیاری در مراحل ذکر شده باعث افزایش عملکرد تا حد چشمگیری می شود.

آبیاری تکمیلی،عملکرد،اجزای عملکرد،نخود،دیم