حسین زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه گنبد کاووس
علی حشمت پور - استادیار و عضوء هیئت علمی دانشگاه گنبد کاووس
مسعود برهانی - عضوء هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

حضور و پراکنش جوامع گیاهی در اکوسیستم های مرتعی تصادفی نیست، بلکه عوامل اقلیمی، خاکی، پستی و بلندی و انسانی در گسترش آنها نقش اساسی دارند. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در رابطه با پوشش گیاهی باعث پراکنش جغرافیایی وسیع گیاهان میشوند. ویژگی های پستی و بلندی همچون ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت از عواملی هستند که آب قابلدسترس را تحت تأثیر قرار میدهند. بنابراین با توجه به نقش مهم گیاهان در تعادل اکوسیستم و استفاده های مختلفی که بشر به طور مستقیم و غیرمستقیم از آنها مینماید، ضرورت شناخت روابط بین گیاهان و عوامل محیطی، جهت ثبات و پایداری آن امری اجتناب ناپذیر است. هدف از این تحقیق بررسی روابط پوشش گیاهی با عوامل محیطی و تعیین مهمترین عامل یا عوامل مؤثر در پراکنش پوششگیاهی است. بنابراین از دوازده عامل محیطی شامل بافت،EC،PH،کربنات کلسیم، ماده آلی، مقدار رطوبت و رطوبت اشباع خاک، ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب، بارندگی متوسط سالانه و متوسط درجه حرارت سالانه با استفاده از روش های آنالیز گرادیان مستقیم برای آزمون روابط بین گونه های گیاهی و عوامل محیطی استفاده شد. نتایج نشان میدهد بین پراکنش پوشش گیاهی و عوامل محیطی رابطه وجود دارد و از بین عوامل مورد بررسی شیب، ارتفاع از سطح دریا، بافت، عمق، فسفر،PH و کربنات کلسیم خاک بیشترین تأثیر را بر پراکنش گونه ای دارند.

عوامل محیطی، پراکنش گونه های مرتعی، آنالیز گرادیان مستقیم