تغییرات بیو شیمیایی گلیکوزیدهای ایریدوئیدی موجود در گیاه دارویی اسفرزه تحت تاثیر کودهای آلی،زیستی و شیمیایی

کاربرد صحیح عناصر غذایی نه تنها نقش اساسی در افزایش عملکرد گیاهان دارویی دارد بلکه بر کمیت و کیفیت مواد موثره آن نیز تاثیرگذار است. اما تحقیقات اندکی جهت افزایش کمی و کیفی این مواد تحت تاثیر کودها انجام گرفته است. با توجه به اهمیت بالای دارویی گیاه اسفرزه، در این تحقیق تاثیر تیمارهای مختلف کودی روی کمیت و کیفیت گلیکوزیدهای ایریدوئیدی این گیاه که از مهمترین مواد موثره دارویی هستند مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار کودی و 4 تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی پردیس دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارهای کودی شامل ورمی کمپوست، کود دامی، فسفات زیستی بارور2، فسفات زیستی بارور 3، سوپر فسفات تریپل و شاهد بودند. نمونه های گیاهی با استفاده از متانول 80 درصد عصاره گیری و پس از تبخیر، یک استاندارد داخلی (Phenyl 1-β-D-glucose) به نمونه ها اضافه و جهت حذف ترکیبات هیدروفوبی از اتر استفاده شد. از دستگاه کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی (GC-Mas) برای شناسایی و اندازه گیر گلیکوزیدهای ایریدوئیدی در برگ اسفرزه استفاده شد. بیشترین درصد آربورسکوزید و جنیپوزیدیک اسید تحت تاثیر فسفات بارور 2 و بیشترین میزان کاتالپول، اوکوبین و اچیناکوزید تحت تاثیر فسفات باروز 3 حاصل شد. بیشترین درصد ماسانوزیدیک اسید به سوپرفسفات تریپل اختصاص داشت. کودهای آلی بیشترین درصد ماجوروزید و ورباسکوزید را تولید کردند. بیشترین میزان گاردوزید و ملیتوزید از تیمار شاهد حاصل شد.

Keywords:

اسفرزه , کود , گلیکوزیدهای ایریدوئیدی