حمید یوسفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس
رضا عرفان زاده - استادیار گروه مرتعداری دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه تربیت مدرس
امید اسماعیل زاده - استادیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس

اختلال و ریشه کنی گراز یکی اختلالات اصلی بزرگ و موثر در ساختار و ترکیب جوامع جنگلی و مرتعی در نظر گرفته شده است که پیامدها و اثرات مستقیم بر جوامع گیهای به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق به منظور تعیین اثر شخم زنی گراز بر مقادیر پوشش کل خاک در جوامع مختلف جنگلی، دو جامعه گیاهی شامل Plantago media- Trifolium repens و Dactylis glomerata-Lolum multiflorum انتخاب و در هر کدام از جوامع حداقل یک لکه ( Patch) که فعالیت شخم زنی گراز در آن مشهود بود، تعیین گردید. در هر لکه 4 پلات 1×1 متر جهت اندازه گیری پوشش مستقر شدند. همچنین تعداد چهار پلات در مناطق تخریب نشده مجاور هر لکه که از نظر خصوصیات محیطی کاملا مشابه توده های تخریب شده بودند، انتخاب شد و متوسط درصد تاج پوشش گونه های گیاهی برآورد گردید. مقایسه این فاکتورها در جوامع و لکه های مختلف توسط ازمون دانکن در محیط نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که درصد درصد پوشش گیاهی مورد محاسبه در خارج لکه های جوامع بیشترین مقدار و در داخل لکه کمترین مقدار را داشتند. ولی درصد خاک لخت، سنگ و سنگریزه و لاشبرگ در داخل بیشتراز خارج لکه بود. همچنین بیشتر مقدار درصد پوشش در جامعه D.glomerata و کمترین مقدار آنها مربوط به جامعه P.media بود. همچنین اثر متقابل جامعه و لکه داری اختلاف معنی داری در سطح یک درصد بود به طوری که بیشترین مقدار پوشش در جامعه D.glomerata و در خارج از لکه و بیشترین مقدار سایر شاخص ها در جامعه P.media و در داخل لکه قرار داشتند.

پوشش سطح خاک،جنگل ارمجک،جنگل های شمال،شخم زنی گراز