ارزیابی طرح های آبخیزداری سنتی و نوین و مقایسه اقتصادی و اجتماعی بودن آنها در استان فارس

از دیرباز ساکنین حوزه های آبخیز در مناطق مختلف کشور جهت حفاظت از منابع آب و خاک روشهای سنتی کارآمدی ابداع و اجرا کردهاند که نقش این روشها در حفاظت از منابع آب و خاک غیرقابل انکار میباشد . امروزه علاوه بر فعالیت های سنتی آبخیزداری، فعالیت های نوین آبخیزداری شامل عملیات مکانیکی و بیولوژیکی توسط سازمانهای ذیربط در مناطق مختلف کشور اجرا شدهاند. مقایسه بازده اقتصادی و اجتماعی فعالیت های آبخیزداری سنتی و نوین میتواند معیاری مناسب برای ارزشگذاری این فعالیتها محسوب شود . از اینرو در تحقیق حاضر،بازده اقتصادی و اجتماعی فعالیت های آبخیزداری سنتی و نوین از دیدگاه ساکنین حوزه های آبخیز مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور ابتدا حوزه های آبخیزی که فعالیت های آبخیزداری سنتی و نوین در آنها اجرا شده بود در سطح استان شناسایی و تعیین شدند . سپس با انجام عملیات میدانی و با استفاده از روش تصادفی، برای حداقل سه نفر از ساکنین هر حوزه پرسشنامه های مربوطه تکمیل گردید . نتایج بررسی نشان میدهد که اجرای فعالیتهای آبخیزداری سنتی و نوین از دیدگاه بهره برداران ضروری میباشد. همچنین اکثر بهره بردارن معتقدند که فایده مالی حاصل از فعالیتهای سنتی بیشتر از فعالیتهای نوین میباشد. ارزیابی اقتصادی فعالیتها نشان میدهد که فعالیتهای آبخیزداری سنتی نسبت فایده به هزینه بیشتری نسبت به فعالیتهای نوین دارند. همچنین بررسی ها نشان داد که ساکنین حوزه های آبخیز رضایتمندی بیشتری از عملکرد فعالیت های سنتی در مقایسه با فعالیت های نوین دارند و تمایل به مشارکت بیشتری در اجرای فعالیت های سنتی دارند. لذا در نتیجهگیری کلی میتوان گفت که فعالیت های آبخیزداری سنتی در مقایسه با فعالیت های نوین از دیدگاه بهره برداران از بازده اقتصادی و اجتماعیبهتری برخوردار بوده اند .

Keywords:

ارزیابی , بازده اقتصادی و اجتماعی , عملیات آبخیزداری سنتی و نوین , استان فارس