صادق گلزارنیا - دانشجوی کارشناسی ارشد
مصطفی یوسف الهی - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه زابل
محمدرضا دهقانی - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه زابل

این پژوهش به منظور تعیین ارزش غذایی، سه گونه گیاه علوفه‌ای، علف هفت بند (Polygonum avicular)، علف پرستو (Cynanchum acutum) و کرته (Desmostachy abipinnata) در مراتع سیستان، در مرحله رویشی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در مرحله رویشی 3 تکرار از هر گونه 10 پایه به صورت سیستماتیک از مراتع سیستان جمع‌آوری گردیدند. پس از خشک کردن نمونه‌های گیاهی و آسیاب آن‌ها با استفاده از روش کیسه‌های نایلونی (situ in)، مقدار 5 گرم نمونه خشک در زمان‌های 3، 6، 9، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت در شکمبه دو رأس گاو نر سیستانی انکوباسیون شد. نتایج نشان داد که مقدار پروتئین خام، چربی و خاکستر علف پرستو (Cynanchum acutum) بیشتر از علف هفت‌بند (Polygonum avicular) و کرته (Desmostachy abipinnata) و دیواره سلولی و دیواره سلولی فاقد همی سلولز کرته بیشتر از علف پرستو و علف هفت‌بند بود (P<0/05) میزان ناپدید شدن ماده خشک (درصد) از کیسه‌های انکوباسیون شده در شکمبه، با افزایش زمان انکوباسیون افزایش یافت. میزان تجزیه‌پذیری بالقوه، گونه علف پرستو (Cynanchum acutum) بیشترین (63/93 درصد) و گونه کرته (Desmostachy abipinnata) کمترین (42/75 درصد) میزان بود. باتوجه به نتایج بدست آمده علف پرستو (Cynanchum acutum) بیشترین تجزیه‌پذیری ماده خشک(a+b) و تجزیه‌پذیری مؤثر نسبت به علف هفت‌بند (Polygonum avicular) و کرته (Desmostachy abipinnata) دارد که می‌تواند ناشی از پایین بودن دیواره سلولی (26/73در مقابل 8./39 و 79/65 درصد) و دیواره سلولی فاقد همی‌سلولز (20/81 در مقابل 25/87 و 39/50 درصد) باشد. باتوجه به ترکیبات شیمیایی و تجزیه‌پذیری ماده خشک این دوگونه، می‌تواند به عنوان بخشی از علوفه دام مورد مصرف قرار گیرد.

ارزش غذایی،تجزیه پذیری ماده خشک،سیستان