افشین چایچی منصور - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی

فعالیت‌های کشاورزی از شاخص‌های مهم توسعه در کشورهایی همچون ایران محسوب می‌گردد. هرگاه تخصیص منابع در سطح تولیدکنندگان و بنگاه‌های اقتصادی به حالت غیربهینه‌ای صورت گیرد، نمی‌توان انتظار داشت که منابع در سطح کلان به صورت کارا تخصیص یابد. در کشاورزی یافتن الگوی کشت زراعی بهینه با هدف کسب سود خالص حداکثر و با درنظر گرفتن محدودیت‌هایی مانند منابع آب، خاک، نیاز منطقه، قیمت تمام شده و غیره، پیچیده بوده و با روش‌های معمول مانند سعی و خطا نمی‌توان یقین نمود که آیا ترکیب کشت پیشنهادی دارای حداکثر سوددهی خواهد بود یا نه. زیرا عملاً بینهایت ترکیب کشت را باید مورد آزمون قرار داد. در برنامه‌ریزی کشاورزی و تعیین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی در یک واحد کشاورزی و یا در یک منطقه خاص از برنامه‌ریزی ریاضی استفاده می‌شود. هدف برنامه‌ریزی خطی به حداکثر و یا به حداقل رساندن تابع هدف مدیرمزرعه با درنظرگرفتن تعدادی از محدودیت‌ها (منابع در دسترس) و متغیرهای تصمیم (فعالیتها) به طور همزمان می‌باشد. در این تحقیق که در شهرستان لاهیجان صورت گرفته جهت تعیین الگوی کشت بهینه از نرم‌افزار Lingo11 استفاده گردیده و در آن ابتدا وضعیت کلی منطقه از نظر اجتماعی، زمین‌شناسی و آب و هوا بررسی و سپس محدودیتهای موجود در بخش کشاورزی شامل آب، کود، سم، نیروی کارگری و ماشین‌آلات تعیین و مدل معادلات آن تهیه گردید که در نتیجه حل مدلهایی مختلف معین گردید که در شرایطی که کلیه محدودیتها وجود دارد سطح زیرکشت بعضی از محصولات بایستی به شدت کاهش یابد. ضمن اینکه با بررسی بعمل آمده کود بیشترین محدودیت را بوجود آورده و در شرایط متفاوت و مدلهایی متفاوت سطح زیرکشت بررسی گردید که در حذف محدودیت کود میزان درآمد افزایش خواهد داشت.

الگوی کشت ، برنامه ،برنامه ریزی خطی ، محدودیت