مرتضی خلیلی - دکترای مهندسی حمل و نقل، شرکت پرداراز- شهر تهران
بهاره مستوفیان - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تهران- شهر تهران
طیبه قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تهران- شهر تهران

تصادفات جاده‌ای یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در جهان و به ویژه در ایران است. این مسئله در سال‌های اخیر اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده‌است. با توجه به حوادث ترافیکی مرگ بار در کشور و به وقوع پیوستن درصد قابل توجهی از آن در استان خراسان رضوی به‌دلیل حضور گسترده‌ی مسافران در طول سال، لازم است به بررسی عوامل موثر در وقوع تصادفات و پهنه‌بندی نقاط حادثه‌خیز در محورهای منتهی به مشهد پرداخته شود. در تحقیق حاضر پس از بررسی ادبیات داخلی و خارجی در این زمینه، شاخص‌های تعیین‌کننده ایمنی در محورهای برون‌شهری استخراج گردیده و محورهای انتخابی در مجموعه شهری مشهد که شامل مسیرهای مشهد – نیشابور و مشهد – تربت حیدریه می‌باشند، از لحاظ کالبدی – فیزیکی، تأسیسات و تجهیزات، اقلیمی و مدیریتی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته‌اند. سپس با استفاده ازنرم‌افزار Expert Choice شاخص‌های انتخابی وزن‌دهی شده و با به‌کارگیری نرم‌افزار GIS پراکنش فضایی محورهای حادثه‌خیز در قالب نقشه نمایش داده شده‌است. نتایج نشان می‌دهد هر دو محور مشهد – نیشابور و مشهد- تربت حیدریه تا انتهای محور مشهد – باغچه در وضعیت مناسب از لحاظ ایمنی قرار داشته و پس از آن، محور مشهد – تربت حیدریه به دلیل وضعیت نامناسب مدیریتی و فیزیکی – کالبدی ، در شرایط نامطلوبی نسبت به مسیر مشهد – نیشابور قرار دارد. درنهایت می‌توان گفت مهم‌ترین راه‌کار در کاهش تصادفات در محورهای مواصلاتی محدوده مورد بررسی، شناسایی محورها و نقاط حادثه‌خیز، مدیریت و برنامه‌ریزی‌های مدون برای آن‌ها به منظور دستیابی به جاده‌‌هایی ایمن و با کیفیتی بالا می‌باشد.

نقاط حادثه‌خیز، محورهای برون‌شهری، تصادفات جاده‌ای، شاخص‌های ایمنی، مشهد