مهرزاد محمودی فر - کارشناس ارشد مهندسی شیمی،دانشگاه صنعتی سهند
الهام امینی - کارشناس ارشد مهندسی شیمی،دانشگاه صنعتی امیرکبیر
اسماعیل قنواتی - کارشناس مهندسی شیمی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر

اهمیت استفاده از کاتالیست در صنعت به وسیله تولید 75% کل مواد شیمیاییباکمک کاتالیست مشخص می شود. به تازگی در فرآیندهایتوسعه یافته، این رقم بالای 90%است. محصولات بی شماری، برای تولید پلاستیک،فیبرهای مصنوعی ، داروها،رنگ، مواد محافظت کننده ، رزینها و رنگدانه ها می توانند به وسیله فرایندهای کاتالیستی تولید شوند.بیشتر فرایندهای نفت خام و پتروشیمی ،مانند مراحل خالص سازی ،پالایش و تبدیلات شیمیایی به کاتالیست نیز احتیاج دارند.اندازه گیری آلودگیهای محیط مانند کنترل اگزوز و خالص سازی گازهای خروجی از سکوهای نیروگاهها واحدهای صنعتی نیز بدون کاتالیست امکان پذیر نیست. کاتالیست ها بیشتر از 100 سال با موفقیت در صنایع شیمیایی استفاده شده اند. تولید اسید سولفوریک، تبدیل آمونیاک به اسید نیتریک و هیدروژناسیون کاتالیستی مثالهایی از این موارد می باشد.پیشرفتهای اخیر در صنعت کاتالیست شامل کاتالیستهای فلزی و اکسیدهای چند جزئی جدید با قدرت گزینش پذیری بالا، زئولیت و معرفی کمپلکس های فلزی انتقالی هموژن می باشد.ارزش بازار جهانی کاتالیست بیش از 20 میلیارد بوده از این میزان 30درصد در فرآیند های پالایشی، 39 درصد در حوزه محیط زیست و 31 درصد در فرآیندهایپلیمری وسایر مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد. در کشورمان نیز تمامی پالایشگاه های نفت و گاز، مجتمعهای پتروشیمی، اکثر کارخانجات شیمیایی، مجتمع های فولاد و بعضی از کارخانجات تولیدمحصولات غذایی در تولید خود از طیف گسترده ای از کاتالیست ها بهره می گیرند به طوریکه سالیانه مقادیر زیادی ارز صرف خرید کاتالیست های مورد نیاز از شرکت های تولیدکننده خارجی می شود.

کاتالیست،واحدهای صنعتی،روش های ساخت،گزینش پذیری