ابوالفضل یحیی آبادی - استادیار- دانشگاه آزاد اسلامی خمینی شهر
سعید صمدی - استادیار دانشگاه اصفهان
مصطفی جهانتیغ الهی - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی دانشگاه آزاد اسلامی خمینی شهر

تحریمهای اقتصادی، ابزاری جهت نیل به اهداف و مقاصد سیاسی است. پیشینه کاربرد این ابزار براساس برخی از مستندات به قبل از میلاد مسیح باز میگردد. تحریمهای اقتصادی تا پیش از پایان جنگ بینالمللی اول، مکملی برای اقدامات نظامی بود،ولی پس از آن، کشورهای عضو جامعه بینالملل، تحت تأثیر نتایج حاصل تحریمهای برقرار شده علیه کشورهای محور، توسل به سلاح اقتصادی را به عنوان ابزاری غیر نظامی در متن میثاق جامعه ملل گنجاندند. بنابراین با توجه به این که بازار جهانینفت و بازار نرخ ارز در ایران در طول تقریب ا چهار دهه گذشته بسیار پرنوسان بوده است و تحریمهای اقتصادی یک جانبه آمریکاو غرب علیه جمهوری اسلامی ایران بر این نوسانات تأثیر بسزایی داشته است، شناخت نحوه و شدت تأثیرگذاری تکانههای نفتی و ارزی بر اقتصاد ایران حائز اهمیت است. در این راستا این مطالعه به بررسی ارتباط بین نوسانات قیمت نفت، نوسانات نرخ ارز و پیامدهای تحریم اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس اطلاعات ماهانه طی دوره1389-1381 رداخته است. به این منظور ابتدا شاخص نااطمینانی ناشی از نوسانات قیمت نفت و فراریت نرخ ارز از مدلGARCH برآورد، سپس روابط متقابل متغیرهای مدل با استفاده از مدل خودتوضیح برداری بررسی و در ادامه رابطه بلندمدت بین متغیرها نیز بااستفاده از تکنیک همانباشتگی یوهانسن جوسیلیوس استخراج شده است. نتایج تخمین نشان میدهد که در بلندمدت - نوسانات قیمت نفت اثر مثبت بر تولید ناخالص داخلی داشته است و همگرا میباشد اما نوسانات نرخ ارز اثر منفی بر تولید ناخالص داخلی داشته است و این اثر منفی در بلندمدت همچنان ادامه دارد

مدل خودتوضیح برداریVAR, تولید ناخالص داخلی، تحریم اقتصادی، نوسانات نرخ ارز، نوسانات قیمت نفت، مدل .GARCH