داود اخضری - استادیار و عضو هیئت علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه ملایر
فریبا اصلانی - دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

خشکی یکی از عوامل محدودکننده تولید موفقیت‌آمیز محصولات گیاهی در سراسر جهان محسوب شده و اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاه و سایر فرآیندهای متابولیکی دارد. آب از مهمترین عوامل محیطی موثر بر مواد موثره موجود در گیاهان دارویی می‌باشد. و تحت تأثیر تنش خشکی، کیفیت اسانس موجود در این گونه گیاهان کاهش می‌یابد. هدف از انجام این پژوهش بررسی سطوح مختلف خشکی روی برخی شاخص‌های فیزیولوژی و فنولوژی گیاه شیرین بیان می‌باشد.شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L) به واسطه دارا بودن ترکیبات دارویی و غذایی مهم در ریشه و ریزوم خود در دنیا حائز اهمیت بوده و مورد توجه صنایع دارویی و غذایی قرار گرفته است. در این تحقیق آزمایش‌ها بر پایه روش کاملاً تصادفی در 5 تکرار و کشت گلخانه‌ای، 3 سطح مختلف خشکی (سطح شاهد (آبیاری در حد ظرفیت زراعی)، سطح خشک 6- بار و سطح خشکی 10 بار) در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی در گونه شیرین بیان دارای اختلاف معنی‌دار در سطح 05/0 می‌باشند. (P<0.05) نتایج بیانگر این است که تنش خشکی تأثیر معنی‌داری بر خصوصیات فیزیولوژیک و فنولوژیک گیاه شیرین بیان دارد. با افزایش تنش خشکی، طول ساقه، وزن ساقه، طول ریشه ، وزن ریشه، سطح برگ، میزان پروتئین محلول در گجیاه و محتوای اسانس به طور معنی‌داری کاهش یافتند.

شیرین‌بیان، تنش خشکی، خصوصیات فنولوژی، خصوصیات فیزیولوژی