محمد لاریجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
مهرنوش نوروزی - استادیار، عضو هیات علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
طیبه عنایت غلامپور - کارشناس ارشد شیلات، مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی پیگیر، واحد گرگان
صفورا صداقت - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

کپورماهیان بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین هستند و در ناحیه مصبی و آب های لب شور نیز دیده می شوند. ماهی کپور معمولی در دریای خزر رشد و نمو کرده و به طور طبیعی به دریای سیاه و آرال مهاجرت نموده است. جمعیتهای ماهی کپور در بخشهای جنوب شرقی، جنوب غربی و غرب دریای خزر متفاوت است. در این مطالعه به بررسی توزیع و فراوانی هاپلوتیپهای حاصل از هضم آنزیمی محصول PCR در ژن سیتوکروم اکسید از کپور معمولی در سه ناحیه از سواحل جنوبی دریای خزر (استان گلستان، مازندران، گیلان) در سال 1390 پرداخته شده است. نمونه برداری در فصل صید در نوار ساحلی دریای خزر به تعداد 10 عدد کپور از هر استان انتخاب و از قسمت باله دمی به اندازه سه سانتی متر نمونه برداری شد. نمونه ها را وارد میکروتیوب که محتوی الکل 96 درصد می باشد نموده و نمونه ها را جهت انجام کارهای ژنتیکی به آزمایشگاه ژنتیک پژوهشکده اکولوژی دریای خزر انتقال داده شد. در مجموع از 21 هاپلوتیپ، استان گلستان و مازندران با 8 هاپلوتیپ (38.095 درصد) از هر استان از بیشترین مقدار و استان گیلان با 5 هاپلوتیپ (23.809 درصد) از کمترین مقدار هاپلوتیپ برخوردار بودند. و این نتایج نشان داد که بین نمونه های کپور دریایی استان گلستان و مازندران از نظر فراوانی هاپلوتیپها هیچ گونه اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P>0.05). ولی با نمونه های استان گیلان از اختلاف معنی داری برخوردار خواهد بود (P<0.05).

هاپلوتیپ، PCR ، Cyprinus carpio ، دریای خزر