بهرام گندمی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
مجتبی علیشاهی
مژگان خدادادی

تری کلروفن یک آفت کش ارگانوفسفره می باشد که با اهداف مختلفی در آبزی پروری کاربرد دارد. بیشترین اثر زیست محیطی این سم اثرات آن بر موجودات غیرهدف بویژه ماهی ها می باشد. در این تحقیق اثر مسمومیت مزمن با تری کلروفن بر برخی فاکتورهای ایمنی WBC) فعالیت لایزوزیم سرم، میزان پروتئین تام، گلوبولین و آلبومین سرم) و فعالیت آنزیم های سرمی ( (LDH, AST, ALT, ALP در ماهی بنی (ماهی بومی رودهای استان خوزستان) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور ابتدا بر اساس روش استاندارد OECD غلظت LC5096 ساعته این سم در ماهی بنی محاسبه گردید. سپس از 4 غلظت 0، (mg/l3/3)، (mg/l8/1) و (mg/l9/0) LC5096 ساعته این سم در آکواریوم های جداگانه تهیه و 45 قطعه ماهی به هر آکواریوم اضافه گردید. از ماهیهای هر تیمار در زمانهای صفر، 7، 14 و 21 نمونه خون تهیه شده و آزمایشات ایمنی شناسی و اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمیایی سرم روی نمونه ها انجام گرفت. نتایج نشان داد که تقریباً تمام فاکتورهای ایمنی و آنزیم های مورد مطالعه تحت تاثیر مسمومیت با تری کلروفن قرار گرفت، به طوری که تعداد گلبولهای سفید خونی، فعالیت لایزوزیم و قدرت باکتری کشی سرم و میزان پروتئین و گلوبولین سرم تقریباً در تمام مراحل نمونه گیری در ماهیان مجاور شده با 3/3 و 8/1 میلی گرم در لیتر تری کلروفن کاهش نشان داد (P<0.05). همچنین در بین آنزیم های مورد بررسی ALT، AST و ALP هر سه افزایش معنی دار در تیمار 3/3 میلی گرم در لیتر در مراحل مختلف نمونه گیری نشان داده (P<0.05) و بقیه تیمارها نیز افزایش نسبی را در مقایسه با کنترل نشان دادند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که مسمومیت با سم تریکلروفن هم باعث سرکوب ایمنی و هم باعث آسیب بافتی و افزایش فعالیت آنزیم های سرمی در ماهی بنی می گردد.

سم تری کلروفن، مسمومیت، LC50, Barbus sharpeyi، پاسخهای ایمنی