محسن انصاری - کارشناس ارشد مرمت بناها و بافت های تاریخی

بازارها به عنوان شاهرگ های اصلی شهر از گذشته تا کنون دارای نقش تجاری، اجتماعی – فرهنگی و سیاسی بوده اند. بازارها دارای فضاهای اصلی و فرعی متعددی هستند که از جمله فضاهای جنبی آن، سرا می باشد. سراها معمولا در مجاورت راسته اصلی بازار قرار دارند و پلان و شکل فیزیکی آنها مانند اکثر کاروانسراها به صورت حیاط مرکزی است. حیاط اغلب سراها و مدارس تنها نقاطی در مجموعه بازار هستند که دارای گیاه و حوض آب می باشند. حجره های بنکداران معتبر و تجار در یک یا دو طبقه گرداگرد این حیاط مرکزی قرار دارند. مساله ای که در این مقاله مد نظر قرار گرفته است بررسی ویژگی سراها از لحاظ کالبدی و کارکردی و نقش آن در فضاهای شهری می باشد که در ابتدا، موقعیت شهری، ساختار فضایی، طرح و ترکیب حجمی و انواع فضاهای سرا پرداخته و در نهایت نتیجه گیری کلی ارائه شده است.

سرا، کاروانسرا، کاروانسراهای درون شهری، ساختار فضایی