زهرا کاملی فر - دانشجوی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی
حسین نظم فر - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی
فریدون بابایی اقدم - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی

شهرها به عنوان مهد گهواره انسان امروزی هر چه شاداب تر، سرسبزتر و شکوفاتر باشند، امنیت، آرامش و تعالی انسان را در پی خواهد داشت و فضای سبز شهری با ایجاد تعادل در ارکان توسعه پایدار که شامل پایداری اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، کالبدی و حقوقی ما را در رسیدن به این اهداف و دستیابی به شهری پایدادر یاری می کند. با توجه به اینکه فصل مشترک ارکان توسعه پایدار، پایداری حقوقی و قانونی آنهاست، در این مقاله سعی گردیده تا میزان تحقق پذیری پایداری حقوقی فضاهای سبز شهری در بافت مرکزی کلانشهر تبریز مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در واقع اگر قوانین و مقررات شهرسازی به نحو کارآمدی به منظور تحقق اهداف و آرمان های توسعه پایدار تدوین گردند و در صورتی که به نحو کارآمدی هم به اجرا درآیند، تضمین کننده شکل گیری نوعی سکونتگاه (شهر) با آرمان های توسعه پایدار خواهد بود. روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی است و هدف آن سنجش میزان تناسبات کاربری فضای سبز منطقه 8 تبریز در چارچوب معیارهای کمی و کیفی است. با توجه به بررسی معیارهای مرکزیت، سلسله مراتب و دسترسی در پارک های محدوده مورد مطالعه مشخص شد که هیچ کدام از این معیارها درپارک های مورد بررسی رعایت نشده است. همچنین ارزیابی پارک های مورد بررسی در ماتریس های سازگاری، وابستگی و مطلوبیت نشان می دهد که این پارک ها به لحاظ ماتریس مطلوبیت، 60% نسبت به ویژگی های محل قرار گرفته کاملاً مطلوب هستند. در مورد ماتریس وابستگی، فقط پارک خاقانی بیشترین وابستگی را نسبت به کاربری های اطراف خود دارد. نتایج حاصل از میزان سازگاری پارک های مورد بررسی با کاربری های اطراف نشان می دهد که پارک خاقانی و حکومتی به ترتیب بیشترین و کمترین سازگاری را با کاربری های اطراف خود دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که پایداری حقوقی فضای سبز بافت مرکزی تبریز در جهت تحقق اهداف توسعه پایدار شهری عمل نکرده است. به طوری که هیچ یک از پارک های محدوده مورد پژوهش بر اساس الگوهای فضاهای سبز شهری مکانیابی نشده اند. و در همجواری آن ها نسبت به سایر کاربری های ماتریس سازگاری، وابستگی و مطلوبیت رعایت نشده است.

توسعه پایدار، فضاهای سبز شهری، پایداری حقوقی، منطقه 8 شهرداری تبریز