مهری بیات زاده - کارشناسی ارشد طراحی شهری، مدرس موسسه آموزش عالی روزبه
امیر بیدادی - کارشناسی معماری دانشگاه زنجان

شهر و اقلیم، دو سیستم انسان ساخت و طبیعی هستند که اولی بر پایه دومی ساخته می شود و دومی متاثر از ساخت اولیست. اقلیم هر مکان جغرافیایی حاصل عواملی همچون: تابش آفتاب، دما و رطوبت هوا، وزش باد و میزان بارندگی است که در کنار عواملی چون تامین کیفیت های عملکردی، بصری و زیباشناختی در شهر راهنمای شکل گیری فرم و شکل استخوان بندی شهر می باشد. در شهرسازی سنتی که با توجه به طبیعت و محیط پیرامون خود شکل می گرفت و همساز با اقلیم سر بر می افراشت، بیشتر اصول پایداری رعایت شده بود که متاسفانه در دوره معاصر بسیاری از شهرهای سنتی گذشته به شدت در معرض تحولات کالبدی ناشی از تجربه آموزه ها و روش های معماری و طراحی شهری مدرن قرار گرفته اند. در این مقاله در جستجوی راهکاری برای شهرسازی پایدار، با استفاده از روش کتابخانه ای و بررسی نمونه های موردی در چند اقلیم ایران، نخست مروری اجمالی بر پیشینه مبحث پایداری زیست محیطی مطرح می گردد. سپس مفهوم توسعه پایدار به طور اختصار مورد بحث قرار گرفته و بر اساس آن مفهوم طراحی شهری پایدار و اصول بنیادین آن مورد تدقیق قرار می گیرد آنگاه با بررسی اجمالی اصول شهرسازی سنتی در اقلیم های مختلف ایران میزان انطباق این شهرها با اصول شهرسازی پایدار مورد مداقه قرار گرفته و در نهایت اصولی برای طراحی منطبق بر پایداری در اقلیم های مختلف بیان خواهد شد.

توسعه پایدار، شهر پایدار، پایداری زیست محیطی، اقلیم