مینا طاهر موسوی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی معماری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
اسداله شفیع زاده - استادیار، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر

معماری کویری و بومی ایران حاوی بسیاری از ویژگی های منحصر به فرد است که همواره ضمن توجه به نیازهای زیباشناختی در راستای کشف آهنگ طبیعت، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و ساختن بناهایی با کمترین مصرف انرژی و منطبق بر بستر اکولوژیک خود بوده است. اما بررسی معماری چند دهه اخیر نشان می دهد که تقلید از معماری مدرن غرب، علاوه بر اینکه همخوانی و سازگانی منطقی با رفتار و عادات مردم ندشته است، برخلاف معماری هماهنگ و همساز با اقلیم گذشته، به ایجاد ساختمان های انرژی ضایع کن منجر شده است. افزایش مصرف چه بسا بیهوده ی انرژی های فسیلی در بناهای امروزی مشکلات بسیاری را سبب می شود و ضرورت استفاده بهینه از انرژی های تجدیدپذیر را بیشی از پیش نمایان می سازد. در این پژوهش که به روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و تطبیقی انجام می گردد ابتدا ویژگی های معماری پایدار و zero energy مطرح می گردد و در ادامه پس از معرفی ویژگی های معماری بومی مناطق گرم و خشک این ویژگی ها در دو بنای فوق مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. در این راستا میزان بهره گیری این دو بنا از اصولی چون طراحی اقلیمی، تکنیک ها و فن ساخت، گرمایش و سرمایش و میزان روشنائی و ... به دو روش توصیفی به شیوه کتابخانه ای و تحلیلی به شیوه پیمایشی بررسی گردید و این نتایج حاصل گردید که در دستیابی به یک فرم ساختمانی پایدار و انعطاف پذیر، و در مقایسه با خانه ی خورشیدی یزد به عنوان یک نمونه موفق پایدار، بنای خانه بروجردی های کاشان با بهره گیری از اصول ساخت بناهای بومی منطقه ای، مصالح در دسترس، انرژی های تجدیدپذیر به عنوان یک نمونه موفق در بهره گیری از اصول معماری zero energy در جهت پاسخگویی به شرایط اقلیمی منطقه طراحی گردیده است.

معماری پایدار، معماری zero energy، انرژی های تجدیدپذیر، معماری بومی، خانه خورشیدی یزد، خانه بروجردی های کاشان