حدیثه قیصری - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه شهرسازی، قزوین، ایران
حسن آهار - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه شهرسازی، قزوین، ایران

فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد، حتی برای سنجش توسعه پایدار شهرها از آن به عنوان یک فاکتور مهم استفاده می کنند و پراکنش مناسب ان به طوری که همه ساکنان یک شهر دسترسی مناسب به آن داشته باشند از الزامات شهرسازی نوین می باشد. شهر مراغه یکی از شهرهای میانی آذربایجان شرقی می باشد که از پراکنش سلسله مراتب فضای سبز محله ای مناسبی برخوردار نیست. در این پژوهش 26 محله شهر مراغه به عنوان مطالعه موردی انتخاب کردیم. هدف پژوهش ارائه مدل و الگوی مناسب برای توزیع بهینه فضای سبز و پارک در مقیاس محلات شهری می باشد. برای این منظور، از معیارهای اولویت اراضی، دسترسی به شریان های فرعی و اصلی، نزدیکی به مراکز آموزشی و فرهنگی، دوری از کاربری های مزاحم، مرکزیت پارک نسبت به محله، فاصله مناسب از پارک های موجود و محدودیت ها استفاده شده است. به منظور تعیین مکان مناسب برای احداث پارک ابتدا داده های آماری جمع آورری شده، سپس فاکتورهای مناسب برای مکان یابی تعیین شده و وزن دهی داده ها بر اساس استانداردهای مکان یابی فضای سبز انجام گرفته است، تحلیل نهایی با استفاده تلفیق روش های AHP و Fuzzy TOPSIS در محیط GIS (روش پیشنهادی) صورت گرفته است. در نهایت با درنظر گرفتن وجود یا عدم وجود پارک در وضع موجود و سایر عوامل موثر به تعیین مکان بهینه جهت احداث و طراحی پارک مبادرت شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که 13.31 درصد از اراضی شهر مراغه برای احداث پارک محله ای کاملا سازگار و 6.03 درصد نیز کاملا ناسازگار می باشد، همچنین نتایج حاکی از کارایی بالای 100 درصدی مدل در انتخاب اراضی با ابعاد مناسب جهت احداث پارک در مقیاس محله در زمین های دارای اولویت اول و اولویت دوم می باشد.

مدل سازی، پارک در واحد محله، منطق فازی، AHP ، TOPSIS، شهر مراغه