فرهاد کاظمیان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کیش
امیر عیوض محمدی - کارشناس ارشد معماری از دانشگاه آزاد بین الملل واحد کیش
حبیب نورالهیان - کارشناس ارشد معماری از دانشگاه آزاد بین الملل کیش
مرتضی نیک فطرت - عضو هیات علمی دانشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، البرز، ایران

طراحی و سازماندهی هر مقیاس از فضا در قالب هر دانشی، نیازمند تعریف نسبت موضوع آن دانش با روش و نظریه است. زیرا رابطه مستقیمی بین آنها وجود داشته و این امر، تمام مراحل و فرآیند کار را تحت تاثیر قرار داده و بدان جهت خاصی می بخشد. در باب تاثیر متقابل ساخت محیط بر رفتار و از طرف دیگر تاثیر الگوهای رفتاری و خواستگاه آن بر طراحی محیطی مناسب و قابل اعتناء دیدگاههایی موجود می باشد، که در مجموع اهمیت تاثیر کیفیت فضا بر رفتار تاکید شده است رفتار اجتماعی در خلاء رخ نمی دهد؛ و راههای گوناگون رفتار اجتماعی مرتبط با محیط کالبدی است. تعاملات اجتماعی در متن محیط طبیعی – مصنوعی واقع می شود و از سوی دیگر انعکاس همین رفتار به جهان کالبدی باز میگردد. در باب تاثیر متقابل ساخت محیط بر رفتار و از طرف دیگر تاثیر الگوهای رفتاری و خواستگاه آن بر طراحی محیطی مناسب و قابل اعتناء دیدگاههایی موجود می باشد، که در مجموع اهمیت تاثیر کیفیت فضا بر رفتار تاکید شده است. میان فرد و محیط اطراف او، روابط مختلفی وجود دارد. یعنی انسان در رابطه با محیط اطراف خود باید به اهمیت و معنای اشیا مختلف پی برده و نوع عکس العمل و نحوه کارکرد با آنها را به دقت بیاموزد. این موضوع در باغ ایرانی، عناصر طبیعی و مصنوعی به طرز ویژه ای متناسب با حواس پنجگانه انسان طراحی و مستقر شده است. انسان هم نیازمند به طبیعت موجود در باغ است. وجود طبیعت و باغ در محیط زندگی بر ارتقاء سلامت روان فردی و جمعی جامعه تاثیر می گذارد. از یک سو دنیای پرتنش و آشفته امروز و از سوی تاثیر خوشایند طبیعت بر سلامت روان انسان و همچنین نیاز سرشت انسان به احساس نزدیکی به طبیعت و لذت بردن از بخشش های آن، انسان، طبیعت و تامین سلامت روان را در دنیای امروز، لازم و ملزوم هم می نماید. انسان امروز نیاز دارد تا دوباره سلامت فیزیکی و روانی خود را در طبیعت بازیابی و بازآفرینی کند. در این مقاله برآنیم تا با رویکرد توصیفی و تحلیلی تا تاثیرات درهم تنیدگی طبیعت در فضاهای گردشگری و نقش آن بر سلامت روان شهروندان را با تکیه بر حضور باغ ایرانی مورد توجه قرار دهیم.

باغ ایرانی، فضاهای گردشگری، سلامت روان، الگوی رفتاری، محیط کالبدی