ساناز نادری اصل - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

یکی از ویژگی های معماری اسلامی وجود تزیینات در سطوح داخلی و خارجی بناها است. تزیینات در معماری دوره اسلامی در ایران گنجینه های قوی از نقوشی هستند که علاوه بر ارزشها و زیبایی ظاهری بیانگر راز و رمزهای فرهنگی و دینی و هویتی در دوره ساخت بناها هستند. دوره قاجار یکی از بهترین دوره های تاریخ تبریز از نظر آبادانی شهر است. دارالسلطنه تبریز در دوره قاجاریه در میان شهرهای ایران موقعیتی ممتاز داشت. این موقعیت تابع رابطه اوضاع سیاسی - اقتصادی ایران با جهان پیرامون بود، که به تبریز موقعیت سیاسی و اقتصادی ویژه ای می بخشید. همین مسئله ضرورت بررسی و مطالعه بناهای این دوره تاریخی در تبریز را از جنبه های گوناگون از جمله تزئینات وابسته به بنا مطرح می کند. یکی از معروف ترین باغهای دارالسلطنه تبریز در دوره قاجاریان باغ خلعت پوشان است. این باغ در آن دوره که تبریز شهر ولیعهدنشین ایران بود، اهمیت بسیار داشت؛ چنان که یکی از مراسم مهم درباری در آن برگزار می شد. کوشک خلعت پوشان در میان این باغ قرار گرفته است که ترکیب حجمی اش خوش تناسب است و تزئیناتی فاخر و نفیس دارد. در این مقاله تلاش شده است تزیینات عمارت خلعت پوشان بررسی شود. روش گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده و مقاله از نوع تحلیلی، توصیفی و تاریخی می باشد. بنابراین، شیوه های تزئینی به کار رفته در این برج با نگاهی توصیفی - تحلیلی مطالعه و ارزیابی شده است.

عمارت خلعت پوشان، قاجار، تبریز، تزیینات، مرمت