مهدی توکلی کازرونی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدء شیراز، گروه معماری، شیراز، ایران
احمد استقلال - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، گروه شهرسازی، یزد، ایران

محلات شهری دربردارنده حسی چشمگیر از مکان هستند که از تاریخچه، معماری و دورنمای شهری آنها ناشی می گردد. این محلات در هر نقطه ای به واسطه جدایی گزینی هایی که می تواند ریشه هایی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و فرهنگی داشته و در طول زمان شکل گرفته اند. در غرب از قبل از انقلاب صنعتی می توان شاهد شکل گیری محلات بر اساس طبقه بندی های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بود تا اینکه با حضور کلیسا، مسائل مذهبی نیز بر آن افزوده گشت. در جوامع اسلامی و ایران نیز قبل از ورود اسلام نقش مسائل قومی و نژادی بسیار پررنگ است، تا آنجا که با ورود اسلام و نفی هرگونه قومیت گرایی تا چند صباحی این نظام متحول می گردد؛ ولی دیری نمی پاید که مسائل نژادی و قومی دوباره در درجه اول اهمیت قرار می گیرد. پس از انقلاب صنعتی محله دوباره دچار تحولات اساسی گشته و محلات مدرن به اقتضای زمان شکل می گیرند، به طوری که مفهوم محله در این دوران با گسترش صنعت و تکنولوژی بسیار کمرنگ می گردد. تا آنجا که محلات پست مدرن در دوران معاصر به عنوان راه حلی برای رفع معضلات محلات مدرن سر بر می آورند و تلاش دارند مفهوم محله را به عنوان بخشی از تقسیمات شهری و در راستای تقویت حس مکان و نیز تامین نیازهای ساکنان خود احیا نماید.

مفهوم محله، حس مکان، محله مدرن، محله معاصر، محله پست مدرن