آناهیتا سیدحاتمی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، دانشکده هنر و معماری، شبستر، ایران

حوزه های عمومی مرتبط با دانش علوم رفتاری در مقوله های مرتبط با معماری فضاهای کودکان، علاقمندند تا اساس مطالعات خود را بر مبنای نظریه های رشد و یادگیری کودکان بنا نهند. از این حیث مطالعات بسیاری در رابطه با آموزش و به تبع آن محیط های آموزشی که بیشترین اثر و نقش را بر کودکان و تمدن سازی جوامع را به عهده دارند، انجام شده است. در سال های اخیر، نیازهای خاص اجتماعی و ارتباط میان مدرس و محیط اجتماعی از مسائل مورد توجه بوده است. به وجود آوردن ارتباط بین مدرسه و جامعه چندان ساده نیست، اما نیاز به ساختن مدرسه و طراحی آن به گونه ای که به بچه ها کمک نماید تا به صورت یک شهروند موثر و فعال در جامعه نقش ایفا نمایند و از سویی دیگر فرصت هایی را برای اجتماع اطراف خود، برای بودن در جریان مداوم آموزش و مشارکت اجتماعی فراهم آورند، یک نیاز ضروری به نظر می رسد. در این مقاله برای رسیدن به اهداف فوق از ایده مدرسه اجتماعی به عنوان الگویی که به دنبال تحقق ارتباط فعال و موثر فضاهای مدارس با اجتماع اطراف خود و همسایگی های موجود و ارتقاء میزان دستاوردهای دانش آموزان و اجتماع به صورت توامان، در کنار حوزه روانشناسی محیطی می باشد، ارائه می گردیده و در این راستا برای تبیین دقیق این ایده، برخی مطالعات در زمینه فرآیند رشد کودکان و سیر طراحی محیط های یادگیری به سمت مدارس اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه، ضمن بررسی برخی از شاخصه های کمی و کیفی، اصول طراحی بر مبنای رویکردهای آینده نگر، به ارائه راهکارهای کالبدی در طراحی فضاهای آموزشی، در جهت رشد قابل قبول رفتار یادگیری دانش آموزان و ایجاد نشاط و سرزندگی محیط آموزشی و افزایش تمایل حضور دانش آموزان در این محیط و پذیرش عملکردهای مختلف و زنده کردن فضاهای مدرسه برای ساعات بعد از تعطیلی مدارس، جهت بالا رفتن میزان مشارکت افراد جامعه و دانش آموزان و تقویت هویت محله، پرداخته شده است. چه در طراحی مدارس و چه در تداوم زندگی مدارس ارایه گردیده است. نتایج این تحقیق می تواند به صورت الگوی نمونه ایده آل جهت طرح فضاهای آموزشی پیشنهاد شود.

فضای آموزش، روانشناسی محیطی، شاخصه های طراحی، مدرسه اجتماعی