علی شهیدی - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
عرفان ناصری - دانشجوی کارشناسی ارشد، مدیریت منابع آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
علی مروت نشان - دانشجوی کارشناسی ارشد، آبیاری و زهکشی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

با آن که سیاره زمین از فضا همانند کرهای سرشار از آب به نظر میرسد ولی در برخی نقاط این کره مردم به سختی قادر به تأمین نیازهای آبی روزانه خود هستند، این در حالی است که در برخی از کشورها بارش سالیانه به چند صد سانتیمتر میرسد. این توزیع غیر یکنواخت آب در سراسر کره زمین بشر را به تدبیر واداشت تا به طریقی بر این مسأله فائق آید. یکی از روشهایی کاربردی جهت ذخیره آب و مقابله با کمبود آب در دورههای کم آبی، احداث بندهای انحرافی و حوضچه های تغذیه مصنوعی است. این دست سازهها که به عنوان سطوحی جهت استحصال آب باران و تغذیه سفره های زیرزمینی به کار گرفته میشوند، اگر به درستی طراحی و اجرا شوند، می توانند عاملی برای توسعه و آبادانی یک سرزمین باشند. در این تحقیق با بازدید میدانی و مصاحبه با افراد مطلع اقدام به بررسی و نقد یکی از طرحهای تغذیه مصنوعی در منطقه سیوجان از توابع شهرستان بیرجند نمودیم. اگرچه این طرح با هزینه قابل توجهی طراحی و احداث گردیده است ولی به دلیل مشکلات فنی ناشی از طراحی و اجرا به درستی ساخته نشده و قابل بهرهبرداری نیست. میتوان با به کارگیری تکنیک مهندسی ارزش و با انجام برخی اصلاحات و با توجه به وجود بندسارهای سنتی و کارایی نسبی آن ها، مجدداً این مجموعه را مورد استفاده قرار داد، تا ضمن بهره برداری از آب سطحی آن در فصول کم آب سال موجب تغذیه سفرههای آب زیرزمینی در این ناحیه شد.

اجرای نادرست، بند انحرافی، بندسارهای سنتی، شهرستان بیرجند