مجید صادقی نیا - عضو هیات علمی دانشگاه اردکان
عبدالحسین رضایی پور باغدر - دانشجوی دکتری بیابانزدایی دانشگاه هرمزگان
محمدحسین حکیمی - عضو هیات علمی دانشگاه یزد

کشف روابط بین پوشش گیاهی و خاک از موارد مهم تعیین محل های مناسب برای احیا و مدیریت منابع و بوم سازگان ها می باشد. به منظور آگاهی از تاثیر برخی خصوصیات خاک بر پراکنش گونه گز مستقر شده در سدهای پر شده از باطله های کارخانه فرآوری سنگ آهن در بافق، اطلاعات تاج پوشش و تراکم گیاهان در سه سد پر شده از باطله پس از پایان آبگیری انجام گرفت. پس از حفر 12 پروفیل (هر سد 4 پروفیل) به صورت کاملاً تصادفی، پارامترهای توزیع دانه بندی خاک (درصد رس، سیلت و شن)، درصد ماده آلی، آهک، گچ، pH، EC، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم ، فسفر، نیترات (No3)، ازت کل SAR در آزمایشگاه تعیین گردید. آنالیز مؤلفه های اصلی بر روی متغیرها نشان داد که مؤلفه اصلی اول شامل EC در عمق دوم، نیترات در عمق اول و دوم، فسفر در عمق دوم، شن و سیلت در عمق دوم، رس در عمق اول ، SAR در عمق دوم، گچ در عمق اول و کلسیم، سدیم، منیزیم و پتاسیم در عمق دوم، 57 درصد و مؤلفه اصلی دوم شامل متغیرهای EC در عمق اول، فسفر در عمق اول، آهک در عمق دوم، کربن آلی در عمق اول، ازت کل در عمق دوم، سیلت در عمق اول، رس در عمق دوم و کلسیم، منیزیم و پتاسیم در عمق اول 43 درصد از تغییرات را توجیه می کنند. نتایج این تحقیق نشان می دهد وجود مقدار بیشتر کلسیم، سیلت و کربن آلی در عمق اول و ازت کل و آهک در عمق دوم موجب پراکنش بیشتر گونه گز گردیده است و نیز وجود مقدار بیشتر هدایت الکتریکی، فسفر، منیزیم و پتاسیم در عمق اول و رس در عمق دوم موجب پراکنش ضعیف گونه گز در سدهای باطله کارخانه فرآوری گردیده است.

گز، پوشش گیاهی، خصوصیات خاک، بافق، باطله معدنی