علی قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین محمدزاده - دانشیار مرکز تحقیقات آبهای زیرزمینی(متاب)، گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
مرتضی رزم آرا - دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
اسحاق نظری - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشگاه فردوسی مشهد

منطقه مورد مطالعه بخشی از واحدهای افیولیتی شمال غرب تربت حیدریه می باشد. نمونه برداری از 2 قنات، 3 رود و از مخزن سد گلبو صورت گرفت. نتایج اندازه گیری غلظت کروم و آنیون ها و کاتیون ها توسط کوره گرافیتی و IC نشان داد که میانگین غلظت کروم در منابع آب نمونه برداری شده ppb 38/2 و غلظت یون های Mg2+ ، Na+ ، Cl- ، SO42- ، HCO3- و Cr بیشتر از حد استاندارد WHO است. میانگین غلظت EC ، TDS و pH به ترتیب μs/cm1978، 1259mg/l، 1978 می باشد. با رسم نمودار Piper مشخص گردید دو نمونه دارای رخساره Na-Cl و سایر نمونه ها شامل SO4 Ca- ، Mg-Cl ، Na-HCO3 ، Mg-HCO3 می باشند. به دلیل غنی بودن افیولیت های منطقه (به ویژه سنگ های سرپانتینیتی و اولترامافیکی) از کانی های اسپینل کروم دار، این سنگ ها، منبع اصلی تغذیه کننده Cr در آب های زیرزمینی منطقه محسوب می شوند. عمده فرآیند موثر بر هیدروشیمی آب های منطقه، هوازدگی سنگ های فرومنیزین در کمپلکس افیولیتی است که خود علت میزان بالای کلر، منیزیم، کلسیم، بی کربنات و نیز بالا بودن pH ، EC و TDS در آب های منطقه می باشد. وفور اکسی- هیدروکسیدهای آهن و اکسیدهای منگنز (به عنوان پذیرنده های الکترونی) در اغلب مناطق مورد مطالعه، موجب اکسیدشدن Cr (III) به Cr (VI) در حد قابل توجهی شده است. بنابراین با توجه به مقادیر Eh و pH قلیایی منابع آب نمونه برداری شده، کروم موجود در منابع آب منطقه می بایستی حاوی مقادیر قابل توجهی از نوع کروم (VI) و به فرم کرومات ( CrO42- ) باشد.

کروم، هیدروژئوشیمی، افیولیت، کته تلخ