بررسی اثرات سد با تاکید بر فرایند توسعه پایدار

رشد جمعیت و کمبود منابع آبی در دسترس، بشر را ناگزیر به ذخیره منابع آب سطحی از طریق احداث سدها نموده است. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات مثبت و منفی سدها می باشد. این مطالعه از نوع مروری و به روش اسنادی کتابخانه ای انجام شده است. نتایج بررسی منابع داخلی و خارجی حاکی از نقش های متفاوت احداث سد درمناطق مختلف می باشد. به عبارت دیگر می توان گفت که احداث سد در اقلیم های گوناگون کشور دارای پیامدهای متفاوتی درشرایط زمانی گوناگون می باشد. نتایج کلی این مطالعه بیانگر این واقعیت است که ایجاد سد دارای اثرات مثبت و مؤثر اقتصادی و توسعه کشاورزی درمنطقه احداث سد و حتی در سطح ملی و منطقهای بوده است. اگر چه سدها دارای اثرات مثبت و ضروری در سطح منطقه و ملی هستند، اما نمی توان از پیامدهای منفی طولانی مدت مانند، تخریب محیط زیست، ایجاد نابرابری و بی عدالتی در بین ساکنان منطقه مورد نظر از لحاظ دردسترسی به منابع آبی، از بین رفتن گونه های زیست محیطی و جانداران در برخی مناطق، تشدید مهاجرت ساکنان منطقه و مواجه شدن با کم آبی درمناطق پایین دست یا بالا دست سد غافل شد. همانطور که در اغلب کشورهای توسعه یافته نسبت به احداث سد بحث و چالش وجود دارد، لذا پیشنهاد می گردد که در احداث سد در مناطق مختلف کشور بیشتر تأمل گردد و در راستای رسیدن به توسعه پایدار ارزیابی قبل از اجرا، حین اجرا و بهره برداری در برنامه سدسازی گنجانده شود. همچنین نیاز به مطالعات بیشتر و مشارکت متخصصان و کارشناسان گروه های مختلاف سیاسی و دانشگاهی مانند متخصصان عمران، محیط زیست، توسعه روستایی، علوم جغرافیایی از دیگر راهکارهای ارائه شده در این مطالعه می باشد.

Keywords:

سد , توسعه پایدار , محیط زیست , اقتصادی , اجتماعی