مسلم شریعتی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه اردکان
مهدی تازه - استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه اردکان
مهدی ظریفکار - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه اردکان
مصطفی آصفی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه اردکان

انسان می تواند با تکنولوژی موجود، طبیعت را مقهور اراده و خواست خود کند؛ ولی در صورت استفاده ی نامناسب و مهارنشده از طبیعت، موجب تخریب و بر هم خوردن تعادل اکوسیستم خواهد شد. آنچه به عنوان تخریب محیط زیست از آن یاد می شود، نتیجه ی برنامه ها و سیاست های نادرست در مدیریت اراضی است و نمونه ی بارز این مسأله، دریاچه های طشک و بختگان است. تنوع در شرایط محیطی و تفاوت آنها از منطقه ای به منطقه ی دیگر مانند تفاوت های اقلیمی، زمین شناسی و توپوگرافی، خاک، منابع آب و پوشش گیاهی باعث تفاوت در توان اکولوژیک مناطق می شود. استفاده از اراضی بدون در نظر گرفتن تفاوت های اکولوژیک و پتانسیل های محیطی باعث پیامدهای ناگوار همچون فرسایش، بیابان زایی، آلودگی زمین ها و تخریب محیط زیست می شود که در نهایت منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه پایدار دور می سازد. برای شناسایی توان و همچنین تحلیل سازگاری انواع کاربری ها با توان مناطق، استفاده از تکنیک ها و علوم سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور تولید و تحلیل داده ها توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در اختیار داشتن نقشه های کاربری اراضی جدید در بسیاری از زمینه ها از جمله مدیریت منابع طبیعی و برنامه ریزی برایاراضی از اهمیت بسیاری برخوردار است. داده های سنجش از دور یکی از مهم ترین و بهترین منابع در تولید و به روز رسانی نقشه های کاربری و پوشش اراضی به شمار می روند. در این مقاله منطقه حفاظت شده دریاچه بختگان در استان فارس که تالاب نیریز را شامل می شوند، در شرق شهر شیراز، مورد بررسی قرار گرفته است. این تالاب امروزه کاملاً خشک شده است و متخصصان محیط زیست بر این باورند که فعالیت های انسانی از جمله ساخت سدهای سیوند و ملاصدرا و همچنین خشکسالی های اخیر دلایل اصلی این مسئله اند. به منظور یافتن مقدار و علت تغییرات به وقوع پیوسته در این تالاب در فاصله سال های 1990 تا 2006 از بهترین روش های سنجش از دور در پردازش تصویر و تصاویر TM ماهواره Landsat استفاده شد. در طبقه بندی تصاویر، از روش طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال استفاده شد. نتایج حاصل نشان دهنده ی دقت کلی طبقه بندی تصاویر در سال های 1990 و 2006 به ترتیب به میزان 91/67 درصد و 92/36 درصد است همچنین پردازش اطلاعات، بیان کننده ی افزایش 129 درصدی مساحت نمک و کاهش 52 درصدی مساحت آب به عنوان مهم ترین تغییرات این تالاب در بازه ی زمانی مورد مطالعه اند .

تغییرات کاربری اراضی، دریاچه طشک و بختگان، نرم افزار ERDAS، تصاویر TM، شاخص های گیاهی