علیرضا مظلومی بجستانی - گروه زمین شناسی- دانشگاه پیام نور
امرالله خسروی

رادون یک عنصر شیمیایی با نماد Rn و عدد اتمی 86 می باشد که همه ایزوتوپ های آن پرتوزا می باشند و مهم ترین منبع تشعشعات طبیعی است. تقریباً بیش از نیمی از دز دریافتی از تمام منابع به دلیل وجود رادون است. رادون بعد از سیگار دومین عامل سرطان های دستگاه تنفسی و گوارشی می باشد و سالانه افراد زیادی در اثر ابتلا به این سرطان ها از بین می روند. میزان رادون در آب های زیرزمینی و چشمه ها به مراتب بیشتر از میزان آن در آب های جاری است. رادون یکی از تولیدات واپاشی رادیواکتیو اورانیوم و توریم در سنگ ها و رسوبات می باشد. چین ها، گسل ها و ساخت های دگرگونی، حرکت رادون در زمین را تسهیل می کنند. در مناطق گسلی رادون ممکن است تا ده برابر حد زمینه خود تمرکز پیدا نماید، به طوری که در بعضی مناطق سطح رادون تا Bqm-1 200 نیز گزارش شده است و بسیار خطرناک است. گسل نوزاد به عنوان یک گسل فعال پتانسیل بالایی از لحاظ نشت رادون را در گستره شهرستان در میان استان خراسان جنوبی دارد. در این پژوهش میزان نشت گاز رادون در 69 محل از چشمه ها و قنات های راستای گسل نوزاد توسط سیستم سوسوزن مدل RTM2200 اندازه گیری شده است. نتایج نشان می دهد که میزان گار رادون 72.46 % از نمونه ها در این منطقه بیشتر از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست امریکا، می باشد که کمترین آن صفر و بیشترین آن 278.81081 pci/lit است.

آب زیرزمینی، گسل نوزاد، رادون، خراسان جنوبی، زیست محیطی