معصومه مرادی فرح آبادی - کارشناس ارشد آبخیزداری،
کاکا شاهدی - استادیار دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

آبهای زیرزمینی در مناطق ساحلی یکی از منابع مهم آب در مصارف خانگی و کشاورزی محسوب می شوند. منابع آبی در این مناطق که اصولاً مراکز پرجمعیت و حاصلخیز می باشند، با چالشهای زیستی بسیاری مواجهند از اینرو شناخت عوامل مختلف در کیفیت آبخوان می تواند نقش تأثیر گ ذاری در مدیریت بهینه آن داشته باشد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی مکان ویژگی های کیفی آبخوان دشت ساری نکا است. در این مطالعه از تلفیق دو روش تحلیل عاملی و زمین آمار در تجزیه و تحلیل مکانی کیفیت آب زیرزمینی استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی سه فاکتور را مشخص نمود. کلر، سدیم، EC, SAR در فاکتور اول نشان دهنده شوری، در فاکتور دوم بی کربنات، منیزیم، کلسیم و TH حاکی از سختی آب زیرزمینی و فاکتور سوم شامل پتاسیم و PH نشان دهنده تأثیر عوامل زمین شناسی و افزایش کاربرد کودهای شیمیایی است و در ن هایت با استفاده از امتیازات حاصل از تحلیل عاملی نقشه پراکنش مکانی کیفیت آب زیرزمینی با روش کریجینگ تهی گردید. عامل اول در بخشهایی از نوار ساحلی و قسمتهای جنوبی و عامل دوم بیشتر در بخشهای جنوبی و فاکتور سوم در بخشهای مرکزی و ساحلی افزایش می یابد. با توجه به نتایج، از عوامل تأثیر گذار در کیفیت آبخوان می توان به کاربری اراضی و مدیریت کشاورزی، توسعه مناطق مسکونی، نفوذ آب شور به آبخوان و عامل زمین شناسی اشاره نمود.

کیفیت آب زیرزمینی، تحلیل عاملی، کریجینگ معمولی، پراکنش مکانی، آبخوان ساحلی ساری نکا