طلعت یساری - استادیار دانشگاه زابل
محدرضا شهسواری - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

شرایط آب و هوایی در صورتی که به درستی شناخته و مدیریت نشوند باعث بروز مشکلات زیادی در بخش کشاورزی خواهند شد. ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد در 30 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان در عرض جغرافیایی 32 درجه و 31 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 51 درجه و 51 دقیقه شرقی واقع است. ارتفاع ایستگاه از سطح دریا 1545 متر می باد. به منظور بررسی و تحلیل سینوپتیکی عناصر اقلیمی و همچنین مطالعه سازگاری محصولات کشاورزی در این ایستگاه، از داده های حرارتی و رطوبتی سالهای 1387-1365 استفاده شد. برای محاسبه احتمال وقوع بعضی از درجه حرارت های بحرانی حداقل و حداکثر روی رشد و نمو گیاهان و دوره بازگشت این درجه حرارت ها از تابع توزیع نرمال استفاده به عمل آمد. میانگین دراز مدت دمای شبانه روز، طول روز، رطوبت نسبی، بارندگی و تعداد ساعات آفتابی در این ایستگاه بترتیب 15/2 درجه سانتیگراد، 12/43 ساعت، 39/5 ذرصذ، 115/8 میلی متر و 3247/5 ساعت می باشد. بررسی مقادیر دمای حداقل نشان می دهد که درصد احتمال تابع توزیع نرمال برای دمای صر درجه سانتیگراد و کمتر از آن از 29 مهر تا 9 آذر و از 27 فروردین تا 16 اسفند بین 1 تا 99 درصد تغییر می کند. بررسی مقادیر دمای حداکثر روزانه نشان می دهد که درصد احتمال تابع توزیع نرمال برای دمای 37 درجه سانتیگراد و بیشتر از آن از 2 خرداد تا 21 تیر بین 1 تا 99 درصد تغییر می کند. حداکثر و حداقل رطوبت نسبی بترتیب مربوط به ماه های دی و تیر با مقادیر 60/9 و 23/4 درصد می باشد. متوسط بارندگی فصول بهار، تابستان،پائیز و زمستان بترتیب 30/3، 3/1، 24/2 و 58/2 میلیمتر است. بطور کلی در این مطالعه می توان به وجود خطر درجه حرارت های بازدارنده بالا و پائین روی رشد و نمو محصولات کشاورزی، خشک بودن ایستگاه و تعیه منابع آبی مطمئن برای آبیاری های مورد لزوم و عدم محدودیت طول روز و تعداد ساعات آفتابی برای رشد و نمو اکثر محصولات زراعی در این ایستگاه اشاره نمود.

احتمال وقوع، توزیع نرمال، دوره بازگشت، عناصر اقلیمی، محصولات کشاورزی