رضا صبوری نوجه دهی - مدرس دانشگاه، دانشجوی دکترای باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
سپیده شکوهی تبریزی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد هریس

سازه های مسکونی در تمام طول تاریخ و در تمام نقاط جهان همواره بعنوان پرتیراژ ترین ساخت و سازهای معماری مطرح بوده اند. همین امر بهمراه اهمیت سکونت انسانی در این نوع سازه ها عامل مهمی بود که معماری و طراحی واحدهای ساختمانی مسکونی نیزد معماران، از دقت و توجه بیشتری برخوردار باشد. خان بعنوان مامن و محل آرامش انسان ها مطرح بوده و هست از اینرو تأمین حداکثر آسایش ساکنان نیز جزو اولویت های طراحی و ساخت می باشد. نگارندگان متن حاضر در جریان مطالعات و تحقیقات اخیر خود متوجه گردیده اند که معماران دوران گذشته علیرغم عدم برخورداری از تحصیلات و تجربیات آکادمیک، جهت تأمین آسایش ساکنان بخوبی هر چه تمام از پتانسیل های اقلیمی مناطق مختلف استفاده نموده و حداکثر بهره وری از نور و گرمای خ ورشید یا بادهای فصلی را داشته اند. در نوشتار حاضر سعی گردیده است تا با توجه به محدودیت حجم متن بخشی از بهره ری بهینه انرژی های طبیعی در روند طراحی و معماری دو نمونه از خانههای تاریخی تبریز مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.

معماری تاریخی، عناصر اقلیمی، م عماری پایدار، اقلیم تبریز، خانه حیدرزاده، خانه کلانتری