صالح ایلاقی حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه علوم و تحقیقات کرمان

شهر به عنوان مرکز تجمع فعالیتهای سیاسی، فرهنگی، تجاری و خدماتی، لزوماً احتیاج به کالبدهای فیزیکی برای تسهیل اینامور داشته است. با گسترش شهر این مراکز از لحاظ فیزیکی بزرگتر و از نظر اهمیت، نقش مهمتری پیدا کردند. در اصطلاح عامیانه، بازار محلی است که اجناس م ورد نیاز در اختیار خریداران قرار می گیرد در جایی دیگر به معنی محل خردیو فروش و عرضه کالاست. بازار در فارسی میانه به صورت وازار و با ترکیب هایی مانند وازارگ (بازاری) و وازارگان (بازرگانان) به کار می رفته است. شهرها، عناصر شهری و عملکرد آنها همواره از عناصر و عوامل آب و هوایی متأثر بوده و هستند. اینتأثیر پذیری تا قبل از پیدایش مادر شهرها و شهرهای بزرگ تقریباً یکسویه بوده و از آن به بعد شهرها نیز در اوضاع اقلیمی فضای پیرامون خود تأثیر گذاشته و تغییرات اقلیمی را پدید آورده اند که این خود بر چهره معماری مناطق مختلف تأثیر گذار بوده است. با توجه به اینکه قلب زندگیاجتماعی شهر دارای عملکرد یکسانی در شهرهای مختلف ایران است، ولی مشاهده می شود که از لحاظ کالبدی، در اقلیمهای مختلف،تفاوتهایی بین بازارها وجود دارد. یک امر کلی که تقریباً در رابطه با کلیه ساختارهای سنتی ایران از جمله بازار صدق می کند، همگونی آنها با عوامل اقلیمی ست. عواملی که بر شرایط اقلیمی یک منطقه تأثیر می گذارد شامل زاویه تابش خورشید، عرض جغرافیایی، شدت جریان، جهت بادهای فصلی، وجود آب، رطوبت و گیاه در منطقه و بالاخره ارتفاع از سطح دریا و ... می باشد. تمرکز این تحقیق بر رابطه تأثیر گذار کالبد بازار بر اساس اقلیمهای مختلف ایران می باشد.

بازار، اقلیم ایران، کالبد بازار، اقتصاد، فرهنگ