مریم رشتبری - کارشناس، موسسه تحقیقات آب
هادی کاربین - کارشناس، موسسه تحقیقات آب

نقش انسان، صنایع و دستاوردهای زندگی مدرن در آلودگی محیط زیست و از جمله آلودگی رودخانه ها انکارناپذی است. سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS از طریق آنالیز و نمایش اثرات مضر زیست محیطی وارد شده بر عوارض آبی مانند رودخانه ها، دریاچه ها و خلیج های کوچک، قادر به ارزیابی تأثیر انسان و فعالیتهای صنعتی، کشاورزی و اجتماعی بر هر یکاز عوارض آبی می باشد.با پیشرفتهای سریع در قابلیتهای تجزیه و تحلیلی سیستم های اطلعات جغرافیایی، امکان مطالعه و نمایش آبهای طبیعی، تعیین مکان و م یزان آلودگی، تعیین نوع آلودگی و عوامل ایجاد کننده ان میسر شده است. پس از انجام بررسی ها و آزمایش های اولیه در نطاق مختلف یک رودخانه و تعیین نوع آلودگی با استفاده از نقشه ها، تصاویر ماهواره ای و داده های مختلف مرتبط با هدف مورد نظر، پیاگاه داده تشکیل می شود. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و وزن دهی و نرمال سازی وزنها می توان میزان تأثیر هر یک از منابع آلاینده در ایجاد آلودگی تعیین شده را بررسی کرد. این مقاله سعی دارد ضمن معرفی نقش سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP در یافتن منابع آلاینده رودخانهها، چگونگی یافتن سهم هر آلاینده را در ایجاد آلودگی از طریق داده هایی مانند نقشه کاربری اراضی، تصاویر ماهواره ای و نقشه رودخانه ها، جاده های دسترسی، نقشه های زمین شناسی، نقشه پراکندگی صنایع و داده های توصیفی، مورد بررسی قرار دهد.

سیستم اطلاعات جغرافیایی، پایگاه داده، تحلیل سلسله مراتبی، وزن دهی، نرمال سازی